Alfred Hitchcock Presents: Televisie als amusement en imagobuilding

feb 9, 2017   //   by Ivo De Kock   //   actueel, dvd, genre, Hitchcock, regisseur, thriller  //  No Comments

ALFRED HITCHCOCK

“Een moord op televisie zien kan helpen om van je antagonisme af te geraken” aldus Alfred Hitchcock, “en wanneer je geen antagonismen hebt, bezorgen commercials je die wel”. Voor de ‘master of suspense’ was Alfred Hitchcock Presents amusement én imagobuilding.

“Zelf-plagiaat is stijl”. Alfred Hitchcock wist dat imitatie en herhaling zorgde voor herkenbaarheid. Daarom was hij er in de jaren 50, toen filmmakers hun neus ophaalden voor het medium, bereid om zijn macabere verhalen te vertellen via televisie. En zo “moord terug te brengen naar de huiskamer, waar het thuishoorde”.

ALFRED EN ALMA HITCHCOCK

Ondanks zijn filmische stijl paste de meester bij een massamedium zoals tv. De eminente Hitchcock-kenner François Truffaut stipte immers terecht aan dat de regisseur van Rear Window en Vertigo ongetwijfeld de meest briljante massamanipulator van de 20ste eeuw was. Eén die er prat op ging dat hij zijn talent nooit ten dienste van een dictatuur had gesteld. Maar die wel pragmatisch genoeg was om het te gelde te maken.

Toen Lew Wasserman hem in 1955 aansprak om voor MCA een tv-show onder de titel Alfred Hitchcock Presents te maken sleepte Hitch behalve creatieve vrijheid ook een lucratief contract én de rechten van alle afleveringen uit de brand. Als bonus werd hij definitief een iconische figuur. Daar waar zijn speelfilm-cameo’s nog vooral knipogen waren, werd Hitch door het in- en uitleiden van de afleveringen een bekende mediafiguur. Zozeer dat kijkers er vanuit gingen dat hij alle 392 episodes had geregisseerd terwijl dat maar voor 18 het geval was (4 van de 39 uit seizoen 1).

ALFRED EN ALMA HITCHCOCK

Ook hier werkte herhaling. Elke aflevering startte met herkenbare themamuziek (de ‘Begrafenismars voor marionet’ van Gounod), een door Hitch ontworpen karikatuur van de meester en een door toneelauteur James Allardice geschreven inleiding. De sarcastische humor van die intro paste perfect bij de sinistere toon en het verwrongen wereldbeeld van Hitchcocks donkere verhalen. De intro’s boden Hitchcock een uitgelezen kans om de draak te steken met de door producenten op handen gedragen adverteerders en “de charmes van reclame”.

“Het verhaal van vanavond gaat over een man die Perry heet,” zo verkondigde Hitchcock met uitgestreken gezicht, “het volgt na een minuut die ‘saai’ kan worden genoemd”. Waarmee de filmmaker aangaf dat hij reclame even vervelend vond als de kijker. Alfred Hitchcock Presents werd een proefterrein voor bekende acteurs (Vera Miles, Walter Matthau, Steve McQueen), debuterende regisseurs (Robert Altman, William Friedkin) en Hitchcock zelf.

De cineast experimenteerde met thema’s, verhalen en werkmethoden (hij leerde goedkoop werken, wat hem bij Psycho van pas kwam) in deze “sprookjes voor volwassenen”. Zo is ‘Revenge’ een The Wrong Man-variant (“misdaad loont niet, zelfs niet op tv”) en kondigt de dubbelganger van ‘The Case of Mr. Pelham’ (een kafkaiaanse thriller waarin een man uit zijn eigen geordende bestaan wordt gedrumd door zijn ‘kopie’) North by Northwest aan.

NORTH BY NORTHWEST

Briljant is ‘Breakdown’, waarin Hitchcock fysieke verlamming (na een ongeval) aan gevoelsarmoede koppelt. Een man die zweert bij emotionele zelfcontrole kan de buitenwereld (voice-over plaatst ons in zijn hoofd) slechts overtuigen dat hij nog leeft door gevoelens te tonen, door te huilen.

“Dat was kantje boordje,” besluit Hitchcock, “het herinnerde me aan mijn eigen situatie. De angst bekruipt me, ook wanneer ik in een tv zit. Weten dat de kijker me kan uitzetten en dat ik daar machteloos tegen ben!”. Door dergelijke optredens maakte Hitchcock van zijn verschijning een karikatuur en van zijn naam een merklogo. De bekendheid die er uit voortvloeide werd hem als artiest zwaar aangerekend: het ‘personage’ Hitchcock zette de filmmaker Hitchcock buitenspel. Bovendien maakte zijn commercieel succes blijkbaar (Oscar)waardering overbodig. Er was de passie van Truffaut & co nodig om hem als auteur te rehabiliteren en de signatuur gepast te duiden.

IVO DE KOCK

 

ALFRED HITCHCOCK PRESENTEERT – SEIZOEN 1: Regie: Alfred Hitchcock, Robert Stevens, Don Medford, Justis Addiss, Francis Cockrel, James Neilson, e.a.; USA, 1955-56, 1010’; met: Ralph Meeker, Vera Miles, John Forsythe e.a.; dis. Universal;

ALFRED HITCHCOCK

 

Leave a comment