Too Late for Tears & Woman on the Run: De terugkeer van verloren film noir klassiekers
TOO LATE FOR TEARS
“Mijn grote droom is steeds geweest in een spookhuis te filmen met direct geluid” zei Jacques Tourneur, de regisseur van de film noirs Out of the Past en Nightfall. Zijn droom werd tijdens de hoogdagen van Hollywood gedeeld door heel wat cineasten. Niet al hun film noirs waren even bekend. Sommigen belandden zelfs in de vergetelheid en dreigden ‘verloren films’ te worden tot een organisatie als de Amerikaanse Film Noir Foundation ze ontdekten en restaureerden. Dat gebeurde met Too Late for Tears en Woman on the Run. Zelden geziene films die kleine parels blijken en bewijzen dat dit genre een unieke kracht had.
Het waren Franse critici die er voor het eerst op wezen dat in de gouden jaren 40-50 van Hollywood veel Amerikaanse films zich letterlijk en figuurlijk voor een groot deel in de schaduw afspeelden. Films zoals Laura (Otto Preminger), Double Indemnity (Billy Wilder), Phantom Lady (Robert Siodmak), Detour (Edgar G. Ulmer), They Live by Night (Nicholas Ray), White Heat (Raoul Walsh), House by the River (Fritz Lang) en Kiss me Deadly (Robert Aldrich) werden door hen reeds eind jaren 50 gevat onder de verzamelnaam ‘Film Noir’.
TOO LATE FOR TEARS
Een term die letterlijk ‘zwarte film’ betekende, verwijzend naar de fysiek donkere beelden en de sombere stemming. De Amerikanen zelf ontdekten het genre pas in de jaren 70, waarna cineasten uitpakten met hommages (Chinatown, The Long Goodbye), neo noir (Manhunter, Body Heat) en future noir (Blade Runner, Strange Days).
Sinds 2005 tracht de in San Francisco gevestigde educatieve organisatie Film Noir Foundation “de culturele, historische en artistieke waarde van film noir als een original American cinematic movement te propageren.” Dat gebeurt via een e-magazine (Noir City) en de restauratie van zeldzame genre parels zoals Cry Danger (Robert Parrish), The Prowler (Joseph Losey) en The Guilty (John Reinhardt). Films die beschikbaar gesteld worden op 35 mm én Blu-ray.
WOMAN ON THE RUN
Daarbij ook vergeten, en soms verloren geachte, titels zoals Too Late for Tears (Byron Haskin) en en Woman on the Run (Norman Foster) waarvan de restauratie al een spannend verhaal op zich is. Zo werd Too Late for Tears in elkaar gepuzzeld op basis van het enige nog beschikbare (Franse) 35mm preprint nitraat negatief (geklasseerd als La Tigresse), een voor televisie bestemde 16mm kopie (die de originele, Engelstalige generiek bevatte) en een 35mm re-release kopie (van matige kwaliteit). Een digitale 2K restauratie van beeld en soundtrack leverde een verbluffende DCP en HD master op.
Het verhaal van Woman on the Run is nog straffer. Door een complexe rechten kwestie was die minder bekende film noir van Norman Foster van de radar verdwenen tot historicus, en drijvende kracht achter de Film Noir Foundation, Eddie Muller in de archieven van Universal een verzegelde, nooit vertoonde kopie vond. Die werd op enkele festivals voorgesteld tot ze vernietigd werd tijdens de grote brand die in 2007 de Universal archieven in L.A. trof. Gelukkig had Muller (een eigenlijk illegale) digi-beta kopie getrokken van de film waardoor het enige nog beschikbare (Britse) 35mm nitraatnegatief gebruikt kon worden om een 2K scan restauratie (met soundtrack) te maken.
TOO LATE FOR TEARS
Film Noir Foundation en dvd-verdeler Arrow besteden evenveel aandacht en energie aan de Blu-ray release. Naast de subliem gerestaureerde films vind je er voortreffelijk artwork en sterk bonusmateriaal met commentaar van ‘noirchaeologist’ Eddie Muller en historicus Alan K. Rode, documentaires over de film en de restauratie maar ook een galerij met oude foto’s, posters en lobby cards.
Het allerbelangrijkste zijn natuurlijk de films. Ijzersterke noirs die illustreren hoe uniek dit genre wel was. Want zelfs haast onbekende films zoals Too Late for Tears en Woman on the Run zijn visueel adembenemend, introduceren stevige thema’s en worden gedragen door sterke vertolkingen van Ann Sheridan, Dennis O’Keefe, Lizabeth Scott en Dan Duryea. Too Late for Tears, gebaseerd op een roman van Roy Huggins, is het portret van een femme fatale die wanneer 60.000 dollar toevallig in haar handen belanden plots heel verbeten vasthoudt aan dit geschenk.
WOMAN ON THE RUN
Ongeacht het gevaar dat er, gezien de dreiging die uitgaat van gangster Danny Fuller, mee verbonden is. De aanvankelijk onschuldige huisvrouw ontpopt zich tot een intrigante eerste klas die bekent “I killed… so that I could live.” Hebzucht en overlevingsdrang zorgen voor een donkere sfeer en sleuren de personages mee in een neerwaartse spiraal.
Woman on the Run is een nerveuze op locatie in San Francisco gefilmde noir thriller waarin een journalist en de vrouw van met de maffia verbonden man deze getuige van een moord trachten te vinden voor de killer hem uitschakelt. Een visueel en narratief sterke film noir met intense emoties, brutaal geweld en ambigue personages.
IVO DE KOCK
(Artikel verschenen in FILMMAGIE, n° 670, december 2016)
TOO LATE FOR TEARS
TOO LATE FOR TEARS: Byron Haskin, USA 1949, 101′; met Lizabeth Scott, Don DeFore, Dan Duryea, Arthur Kennedy; extra’s: commentaar, documentaires; FILM: **** / EXTRA’S: ****; dis. Arrow Academy;
WOMAN ON THE RUN: Norman Foster, USA 1950, 78′; met Ann Sheridan, Dennis O’Keefe, Robert Keith, John Qualen; extra’s: commentaar, documentaires; FILM: **** / EXTRA’S: ****; dis. Arrow Academy.
