Tony Scotts Unstoppable: Niet te stoppen actie
UNSTOPPABLE
“I’ve had a love affair with every movie I’ve ever done” zei Tony Scott. Maar ook: “The scariest thing in my life is the first morning of production on all my movies. It’s the fear of failing, the loss of face and a sense of guilt that everybody puts their faith in you and not coming through.” Films maken was hevig voor de broer van Ridley, een activiteit die hij intens beleefde en die hem gevangen hield tussen opwinding en angst. Dat gevoel drijft ook de personages van Unstoppable. Geen wonder dat Scott benadrukte “ik tracht de camera te gebruiken om in de hoofden van mensen te geraken. Ik gebruik cameratechnieken om karakter uit te drukken”. Tony Scott is een actiefilmer-auteur.
“Ik onderwijs en vermaak het publiek tegelijkertijd” zei Tony Scott om zijn conceptthriller annex liefdesdrama Déjà Vu te duiden. Het verlangen om blockbusters en auteurcinema, nieuwe technologieën en ouderwets artisanaat, te verzoenen typeert deze cineast die zich met een heterogeen oeuvre (The Hunger, Top Gun, Spy Game en Déjà Vu verschillen grondig) uit de schaduw van zijn zeven jaar oudere broer Ridley werkte. Ook al wisselt hij daarbij draken (Revenge, The Last Boy Scout, The Fan, Man on Fire) af met sterke films (True Romance, Enemy of the State, Domino).
Met de recente rechttoe rechtaan actiefilms The Taking of Pelham 123 en Unstoppable mildert Tony Scott echter ietwat zijn ambitie om via actie drama uit te diepen en via stijl voor narratieve meerwaarde te zorgen. Wat niet belet dat het onwaarschijnlijke maar toch op ware feiten gebaseerde Unstoppable een verdienstelijke adrenalinerush is.
Het niet te stoppen gevaar(te) van de titel is een met chemische producten volgeladen trein die zonder bestuurder en met defecte remmen door de proletarische Amerikaanse staat Pennsylvania dendert en een stad dreigt te vernietigen. Terwijl televisie live het onvermijdbare lijkt in beeld te brengen en de overheid zich geen raad weet zetten twee ongehoorzame spoorwegarbeiders (een jonge conducteur en een oude ingenieur die net zijn ontslagbrief kreeg) de achtervolging in.
De in een eenvoudig chase schema ingepaste avonturen van de blue collar helden Frank en Will (ook hun toeverlaat in het controlecentrum, Connie, heeft enkel een voornaam) laat Scott toe om zijn geliefde koppige mavericks (Top Gun, Crimson Tide) in een oud versus nieuw schema (Domino, Déjà Vu) te wringen.
De op hol geslagen trein met geluksnummer 777 oogt als een museumstuk en de volkse helden stammen uit een vorige eeuw maar het is net de moderne beveiligingstechnologie die het laat afweten terwijl ook de helikopters van Fox News het verhaal niet echt kunnen vatten.
Unstoppable is een ode aan de Hawksiaanse held, de no-nonsense professional die het kinetische monster verslaat. Scott verwijst naar de moeilijke economische realiteit van de Amerikaanse werkende klasse – in een cynische slotscène worden de helden tijdens een persconferentie buiten beeld gehouden door overheid en aandeelhouders – maar die kritiek blijft bijkomstig en mild.
Wat hem blijft boeien is de race, de strijd tussen mens en machine, die hem toelaat om via het versnijden van beelden spanning te creëren. Wie Shakespeariaans drama zoekt snort best Konchalovski’s metaforische Runaway Train op, maar wie actie wil zien voorbij denderen zit goed met Unstoppable.
IVO DE KOCK
(Artikel verschenen in FILMMAGIE, n° 610, december 2010)
UNSTOPPABLE / actiethriller / reg. Tony Scott / sce Mark Bomback / fot. Ben Seresin / mon. Robert Duffy & Chris Lebenzon / muz. Harry Gregson-Williams / act. Denzel Washington (Frank), Chris Pine (Will), Rosario Dawson (Connie), Ethan Suplee (Dewey), Kevin Dunn (Calvin), Kevin Corrigan (inspecteur Werner), Kevin Chapman (Bunny) / pro. Eric McLeod, Mimi Rogers, Alex Young, Julie Yorn & Tony Scott / USA / 2010 / 95′