The Angel’s Share: Een sociale komedie van Ken Loach

apr 10, 2016   //   by Ivo De Kock   //   film, genre, komedie, politieke film  //  No Comments
20120424150114-TheAngelsShare06

THE ANGEL’S SHARE: Ken Loach

Met films zoals Hidden Agenda, The Wind that Shakes the Barley en It’s a free world profileerde de Brit Ken Loach zich vooral als een steeds geëngageerde en vaak polemische cineast. Nu laat hij ook zijn luchtige kant zien maar de komedie The Angel’s Share laat de werkelijkheid, en de crisis, niet los. Loach blijft een politiek beest.

Route Irish was een tragisch verhaal,” aldus Ken Loachs vaste scenarist Paul Laverty, “met The Angel’s Share wilden we niet enkel een andere toon vinden maar ook een ander register aanspreken. Het moest aanvoelen als een fabel”.

20120424150114-TheAngelsShare03

THE ANGEL’S SHARE

Wat niet betekent dat de realiteit meteen uit beeld verdwijnt. Integendeel. Loach is sinds zijn debuut uit 1967, Poor Cow, steeds een geëngageerd cineast gebleven en de huidige socio-economische situatie laat hem niet los. In zijn meest luchtige film ooit is de crisis nadrukkelijk aanwezig. De hoofdpersonages behoren tot de Britse ‘verloren generatie’ van werkloze en niet tewerk te stellen jongeren.

We wilden het verhaal vertellen van deze generatie,” stelt Loach, “veel jongeren hebben geen toekomst, zijn zeker dat ze geen permanente job zullen hebben. Welk effect heeft dat en hoe zien zij zichzelf?”. De cineast introduceert zijn personages via een quasi documentaire rechtbankscène: in Glasgow leveren kleine misdrijven (de ruzie tussen een man en de luidspreker van een station is hilarisch) veroordelingen tot gemeenschapsdienst op. Het toeval, een camionette en begeleider Harry brengen een kwartet jongeren samen.

Harry knoopt een vriendschap aan met Robbie, die ondanks tegenkanting van zijn schoonfamilie een toekomst wil bezorgen aan zijn vrouw en pasgeboren kind, en laat hem kennismaken met een passie voor (het brouwen en degusteren van) whisky. Robbie ruikt meteen een zaakje dat een uitweg kan bieden uit een uitzichtloos bestaan. De openbare verkoop van een zeer exclusieve whisky opent perspectieven om grotere oplichters (‘kenners’) op te lichten.

Spilfiguur Robbie wordt met verve vertolkt door debutant Paul Brannigan, een debutant met een spitante en sexy uitstraling die dezelfde achtergrond heeft als zijn personage. “Ik geraakte door drugs, alcohol, foute vrienden en kleine misdrijven op het foute pad,” zegt Brannigan, “in een sociaal project coachte ik jonge voetballers en Laverty hoorde van mijn verleden en levensverhaal. Ik bracht Paul in contact met enkele jongeren en hij introduceerde me bij Loach. Meer nog, hij verplichtte me om Ken te ontmoeten toen ik de zin er niet van in zag”.

20120424150114-TheAngelsShare04

THE ANGEL’S SHARE

Brannigan kreeg de op zijn lijf geschreven hoofdrol en zette een speelse maar authentieke vertolking neer. “Ik had geen opleiding als acteur en vertrouwde op mijn instinct, op mijn gevoelens,” aldus Brannigan, “de ervaringen die ik in de werkelijkheid had opgedaan hielpen, ik trachtte steeds terug te gaan naar de ervaringen om de gepaste gevoelens te vinden”. Het opmerkelijke is dat Brannigan – mede door de grappige dialogen – heel echt is en de aandacht naar zich toe zuigt zonder het laken naar zich toe te trekken.

The Angel’s Share is een betere Ealing-komedie dan Looking for Eric maar heeft ook zijn zwakheden. Loach weet niet altijd de clichés (in de typering van zijn personages) en karikaturen (het contrast tussen de Schotse highlands en het grauwe Glasgow) te vermijden, terwijl niet alle one-liners subtiel zijn en de slapstick soms over the top gaat. De poëzie van de titel – de ‘angel’s share’ verwijst naar het kleine percentage whisky dat verdwijnt tijdens het rijpingsproces in vaten – levert ook te weinig magisch realisme op om van een spirituele fabel te spreken.

Loach is trouwens op zijn best wanneer de tragische realiteit inbreekt in het komisch sprookje. Zo is er een ontluisterende sleutelscène waarin Robbie geconfronteerd wordt met het slachtoffer van zijn gewelddaad. Het besef van de veroorzaakte pijn en de schaamte voor de daad maken indruk. The Angel’s Share is geen meesterwerk maar een erg leuke kleine komedie die wouldbe acteur Brannigan (die droomt van een rol als actieheld in een stripverfilming) zag als “therapie; het zette me aan om na te denken over mijn leven, over mijn verleden en mijn toekomst. Het stimuleerde me bovendien om met mijn voetjes op de grond te blijven”.

IVO DE KOCK

(Artikel verschenen bij DeWereldMorgen.be, 28 juni 2012, The Angel’s Share)

20120424150114-TheAngelsShare07

THE ANGEL’S SHARE

Leave a comment