Katell Quillévéré’s Réparer les vivants: Emotioneel geladen, poëtische film
REPARER LES VIVANTS
“Ik hoop dat ik met Réparer les vivants een een erg emotionele, menselijke film gemaakt heb over een onderwerp dat, alhoewel het een verworven recht is in Frankrijk, nog altijd moeilijk bespreekbaar blijft,” zei Katell Quillévéré (°1980) toen we haar interviewden tijdens Film Fest Gent “terwijl het juist een heel mooi gegeven is en aangeeft hoe cruciaal het is om deel uit te maken van een gezin en een gemeenschap. Een samenleving die levens verlengt is een warme gemeenschap.” Maar ook: “een hart is een heel mooi geschenk.”
De Frans-Ivoriaanse cineaste van het coming of age drama Un poison violent en het melodrama Suzanne is erin geslaagd om met haar derde film Réparer les vivants een bijzonder filmische adaptatie te maken van de gelijknamige, met een Booker Prize bekroonde, roman van Maylis de Kerangal. Het resultaat is een emotioneel beladen en poëtische film over het thema orgaandonatie.
REPARER LES VIVANTS
Réparer les vivants begint een beetje zoals Big Wednesday (Milius) en Point Break (Bigelow) met surfers die een woeste zee trotseren. Enkele uren en een auto-ongeval later belanden de drie in het hospitaal van Le Havre. Het leven van Simon blijkt aan een zijden draadje te hangen op het moment dat in Parijs vrouw enkel kan hopen op een harttransplantatie om haar leven te verlengen. Een race tegen de tijd start wanneer de toestand van Simon hopeloos blijkt. Zijn familie moet snel beslissen over een mogelijke orgaandonatie terwijl hun rouwproces amper gestart is. Tegelijk moet een heel proces worden opgestart om het hart binnen de 24 uur te transplanteren en via stroomstootjes te activeren.
De reis van het hart wordt door Katell Quillévéré heel nauwgezet en realistisch gevolgd. Met empathie voor alle betrokkenen: Simons vrienden, zijn familieleden, de coördinator die instaat voor de organisatie en het contact met de familie, de chirurgen, de mensen die het transport verzorgen,… Iedereen krijgt aandacht in een film die expliciet is zonder exploitation cinema te worden. “Ik neem bewust de tijd om een evenwicht te vinden tussen al die verhalen, al die standpunten, al die emoties” benadrukt de cineaste, “de uitdaging was om hen allemaal tot leven te brengen. Ik maak een cinéma de personages, ik hou van personages en ik wil ze allemaal de kans geven zich te ontplooien.”
Heel aangrijpend is de scène waarin coördinator Thomas het verwijderen van Simons hart even stillegt voor een door de ouders gewenst ritueel afscheid. “Twee totaal verschillende logica’s ontmoeten elkaar,” volgens Quillévéré, “aan de ene kant heb je de contactpersoon die het totale traject van de donor heeft gevolgd en ook diens familie in hun rouw heeft bijgestaan. Hij wil via een ritueel dit alles op een gepaste manier afsluiten. Aan de andere kant heb je de chirurg die de operatie zo klinisch en perfect mogelijk wil laten verlopen om er voor te zorgen dat het orgaan in een optimale toestand ter beschikking wordt gesteld van de transplantatie patiënt die wacht op dat levensreddend orgaan. Dat zijn twee soms diametraal tegenover elkaar staande logica’s. De arts wil geconcentreerd blijven werken en elke ingreep die het ritme breekt verstoort ook de procedure en het werk. Maar de begeleider wil het respect voor de donor in een ritueel gieten en even de routine doorbreken. Réparer les vivants volgt het medisch corps maar nodigt de artsen ook uit om zich af en toe in vraag te stellen.”
REPARER LES VIVANTS
Réparer les vivants doet door zijn gestileerde look op chirurgie soms denken Dead Ringers van David Cronenberg. “Een van onze referenties was inderdaad Cronenberg,” bevestigt Quillévéré, “kijkers hebben misschien de indruk dat de scènes in de operatiezaal heel realistisch zijn, dat ze naar een documentaire zitten kijken, maar ze zijn net heel gestileerd en gesofisticeerd. Er is aan mise-en-scène gedaan, we hebben bewust in een studio gedraaid en over alles is er nagedacht: de kleur van de muren, de kleur van de kledij, het door schilderkunst van Caravaggio geïnspireerde licht rond het lichaam, de wijziging van standpunt, de positie van de camera,..” Het thema orgaandonatie zette de cineaste aan om de film te maken maar ze wou ook “graag een lichaam op een tegelijk anatomische, poëtische en metafysische wijze filmen. Schoonheid en fragiliteit samen brengen in een intens emotioneel avontuur, dat is cinema voor mij.” Réparer les vivants is een wondermooie film, een magistrale ode aan het leven en aan een warme samenleving.
IVO DE KOCK
(Artikel verschenen op www.filmmagie.be)
RÉPARER LES VIVANTS: Katell Quillévéré, F 2016, 103′; met Tahar Rahim, Boulli Lanners, Anne Dorval, Emmanuelle Seigner, Alice Taglioni; scenario Katell Quillévéré & Gilles Taurand naar Maylis De Kerangal; fotografie Tom Harari; muz. Alexander Desplat; extra’s: interview; FILM: **** / EXTRA’S: **; dis.TwinPics.
REPARER LES VIVANTS