Toshiro Mifune’s Legacy of the 500,000: De erfenis van Akira Kurosawa
Meer dan 50 jaar na datum is Legacy of the 500,000, de enige film die de Japanse mythische acteur Toshiro Mifune regisseerde, eindelijk te zien in Europa. Het blijkt een donkere B-film die licht schatplichtig is aan Akira Kurosawa.
De intensiteit en het expressieve gezicht van icoon Toshiro Mifune zijn in het geheugen gegrift van wie Throne of Blood, Seven Samurai en Rashômon zag. Mifune was van 1948 tot 1965 Akira Kurosawa’s lievelingsacteur maar maakte ook indruk bij Mikio Naruse, Kenji Mizoguchi en John Boorman. Minder bekend is dat hij tevens producent én regisseur was. Alhoewel zijn regiedebuut Legacy of the 500,000 commercieel succes kende bleef het de enige film die Mifune ooit regisseerde. De hoofdrolspeler vond regisseren immers geen leuke ervaring. Mifune dacht op zeker te hebben gespeeld door het inhuren van vaste Kurosawa waarden (scenarist Ryuzo Kikushima, dop Rakao Saito, componist Masaru Sato en zijn nemesis acteur Tatsuya Nakadai) maar script girl Teruyo Nogami moest geregeld de meubelen redden terwijl leermeester Kurosawa de montage bijstuurde en Mifune aanspoorde sommige scènes opnieuw te draaien.
De mise-en-scène oogt dan ook wat onbeholpen en het narratieve ritme is niet echt flitsend maar Legacy of the 500,000 weet toch te boeien. Dat heeft gedeeltelijk te maken met de erfenis van Kurosawa. Mifune kiest zoals de meester voor een karaktergedreven moreel verhaal met een universeel karakter en een link tussen mens en omgeving. Alleen laveert hij tussen de Japanse naoorlogse B-film en de Amerikaanse genrecinema (film noir, western, avonturen- en oorlogsfilm) en vertolkt hij zelf een ongewoon introvert personage. Met name een ex-militair die verplicht wordt met een handvol huurlingen een door het Japanse leger in de Filipijnen begraven schat te recupereren. Met het thema van menselijke gieren die elkaar en zichzelf verscheuren benaderen we de universele tragiek van Hustons Treasure of the Sierra Madre terwijl het schema van de commando film vertrouwde ingrediënten zoals een vijandige natuur, een onzichtbare vijand en fysieke uitputting introduceert.
Mifune’s nadrukkelijk eerbetoon aan de 500.000 gesneuvelde Japanse soldaten in de Filipijnen bezorgt Legacy of the 500,000 een diepere en meer nationalistische dimensie. Nachtmerrieachtige beelden van lijken en kannibalisme spoken door de geest van de depressieve strijder die terugkeert naar de hel. Terwijl de door een inheemse stam gevangen genomen soldaat symbool staat voor een (verdrongen) bezwaard Japans geweten. De sombere toon wordt doorgetrokken in een apocalyptische toekomstvisie die via de kapitalistische logica achter de missie bittere kritiek levert op dreigende Amerikanisering van Japan. De cynische manier waarop een Amerikaan achter de schermen aan de touwtjes trekt is veelzeggend en maakt dit pessimistisch entertainment verontrustend en intrigerend. Mooi dat Carlotta voor een exclusieve mondiale Blu-ray première zorgt.
IVO DE KOCK
(Artikel verschenen in De Filmkrant)
Legacy of the 500,000(Gojuman-nin no isan) J, 1963 / REGIETOSHIRÔ MIFUNE/ 97 MINUTEN / MET TOSHIRÔ MIFUNE, TATSUYA MIHASHI, TSUTOMU YAMAZAKI, YURIKO HOSHI / BONUS: INTRODUCTIE, PERSBROCHURE, DOCUMENTAIRE / DISTRIBUTIE: CARLOTTA FILMS (BLU-RAY).
