De bij ons quasi onbekende Spaanse regisseur maudit Agustí Villaronga (° 1953) begon als een wervelwind met een omstreden debuut (Tras el Cristal) maar moest lang wachten op de doorbraakfilm (Pan Negro) die hem bij een ruimer publiek op de kaart zette als een visueel poëet en een verteller van provocerende en subversieve traumatische verhalen.

Niksnut, horrorregisseur, vakman, auteur. John Carpenter is het allemaal. Uitgespuwd in eigen land, elders vereerd. Zeker in Frankrijk. Getuige het Carrosse d’or eerbetoon in Cannes en Carlotta’s fraaie Christine Blu-ray box. “Angst is universeel” voor Carpenter, het devies van zijn productiebedrijf blijft Every Dream Should Be A Nightmare.

Na een film die niemand begreep (Donnie Darko), een die velen uitspuwden (Southland Tales) en een die iedereen prompt vergat (The Box) groeide Richard Kelly uit tot een werkloze cultregisseur. “Ik wil geen nieuwe films maken voor alle elementen goed zitten” vertelde de bedenker van het apocalyptisch konijn Frank ons onlangs in Brussel.

Op 15 juni verzorgden we de Q&A met Richard Kelly tijdens de avant-première van de re-release van Donnie Darko in Cinéma Galeries, de Brusselse bioscoop waar vanaf 24 juli de (Frans ondertitelde) director’s cut van zijn cultfilm loopt. Het werd een fijn gesprek op de bühne en achter de schermen.

Andrej Tarkovski is dood. Al een tijdje. Sinds 1986 met name. Maar de legendarische Russische filmdichter lijkt begonnen aan een tweede leven sinds de Cinémathèque française hem in 2017 eerde met een retrospectieve gekoppeld aan de restauratie van zijn films. In België liet Tarkovski’s meesterwerk Stalker vorige zomer arthouses vollopen en tracht de dystopische ruimte odyssee Solaris deze vakantiemaanden hetzelfde te doen. Terwijl het Amsterdamse filmmuseum Eye vanaf 15 september (t.e.m. 6 december) uitpakt met ‘Andrei Tarkovsky – The Exhibition’, een ambitieuze solotentoonstelling gewijd aan de filmer-mysticus.

Cinéma Galeries is ècht wel de mooiste bioscoop van België. De ideale plek om filmische meesterwerken te bekijken. Ooit ontdekten we er Stanley Kubricks Barry Lyndon en vele jaren later liep Richard Kelly’s cultklassieker Donnie Darko er. Achteraf mochten we met de regisseur het podium op, al zeggen we het zelf, een memorabele Q&A.

“Het ware succes van een film wordt pas jaren na zijn release bepaald,” benadrukt Larry Cohen (1936-2019) in Michael Doyle’s vuistdikke ‘Larry Cohen, The Stuff of Gods and Monsters’, “het verschil tussen een A-film en een B-film is dat je twee of drie decades moet wachten om de waarde van een B-film te ontdekken. Veel B-films zijn ondertussen populair geworden terwijl illustere A-films uit hetzelfde jaar in de vergetelheid sukkelden.”

De ultieme guerrilla filmmaker. Zo omschreef Mick Garris de aan zijn onafhankelijkheid gehechte Larry Cohen, een auteur die zijn stempel drukte op de gouden jaren zeventig van het horrorgenre maar grotendeels onbekend bleef ondanks het cultsucces van zijn “pleidooi voor abortus” It’s Alive. Met Cohen verdwijnt een brok artisanale subversieve cinema.

Honderd jaar na de geboorte van de in 2007 gestorven film- en theatermaker Ingmar Bergman focussen documentaires van Margarethe von Trotta en Jane Magnusson op het filmleven van de Zweedse grootmeester. Trips naar de bron van Bergman. Portretten die ‘intieme demonen’, een barokke filmstijl en een meer emotioneel dan intellectueel oeuvre blootleggen.

“Ik ben niet dood. Musicals zijn mijn leven” bleef Stanley Donen herhalen. Het mysterieuze musical project dat de maker van Singin’ in the Rain aankondigde toen zijn filmcarrière voorbij was kwam er echter nooit. En nu is dansen in de regen en op het plafond definitief iets van een andere tijd. Een monument van Hollywoods Gouden Jaren is niet meer.