De grote massa van bioscoopbezoekers heeft een broertje dood aan verveling. De filmindustrie produceert daarom films waarbij geen tijd wordt gelaten aan de consument om zich van een relatie tussen hem en wat hij ziet bewust te worden. Tussen het moment dat toeschouwers van het Lumière filmpje over een trein die in het station arriveert (L’arrivée d’un train à La Ciotat) gillend het zaaltje uitliepen, omdat ze vreesden te worden verpletterd door het gevaarte dat op hen afkwam, en de apathie van het hedendaagse publiek bij de meest gewelddadige films en bij holle 3D-films die hen terugvoeren naar film-als-kermisattractie, is amper 120 jaar verlopen. Nog nooit heeft een medium zo snel zijn mogelijkheden opgebruikt als bij film het geval is.
“Dit is mijn cadeau aan mijn ploeg” zei de Antwerpse acteur en filmmaker Luk Wyns toen hij een week voor de officiële Kinepolis-première op 5 oktober glimmend van trots Take Us Home voorstelde. Zijn cadeau is een 75 minuten durende bioscoopdocumentaire, zijn (voetbal)ploeg Royal Antwerp F.C.. Wyns volgde stamnummer 1, ‘den Antwaarep’, met camera in de hand en vooral met kloppend rood-wit supportershart gedurende de laatste twee turbulente seizoenen. Een emotionele roller coaster ride van ups en downs afgesloten met wat trainer Wim De Decker “het derde mirakel van de Bosuil” noemt: de in extremis promotie naar 1ste klasse na 13 (12 + 1 voor de die hard fans) tweede afdeling.
«Cinema redde mijn leven» bekende Frangois Truffaut. Een uitspraak die de jonge Amerikaan Jonathan Caouette recycleert tot «filmen was voor mij de enige manier om te overleven».
“Hi, mum” horen we een Westfront soldaat zeggen wanneer hij voor de camera van een anonieme cameraman naar het thuisfront zwaait. In vrolijke kleuren want Peter Jackson heeft oude documentaire beelden nieuw leven ingeblazen voor They Shall Never Grow Old. Toch ademt de meest persoonlijke film van de regisseur van King Kong tragische tristesse uit.
THE TRUE COST: De menselijke en ecologische kost van wegwerpmode
Andrew Morgan is geen tegen de schenen schoppende documentairemaker zoals zijn landgenoot Michael Moore maar The True Cost opent wel onze ogen met een scherpe analyse van de impact die wegwerpmode heeft op mens, maatschappij en natuur. “We moeten ons als samenleving de vraag stellen of we zo harteloos zijn dat we blind in dezelfde foute richting blijven gaan” stelt producent Michael Ross. Dit is geen documentaire die zoekt naar de slechtste leerling van de klas maar eerder een die het ganse schoolsysteem in vraag stelt.
Vanaf 2 september, dag waarop anno 1944 geallieerde troepen de Belgische grens bereikten, is de docu serie ‘Voices of Liberation’ te zien op Streamz. Deze 11-delige reeks van filmmaker Koen Mortier (‘Ex-Drummer’, ‘Engel’) over de bevrijdingsroute dompelt ons via persoonlijke verhalen op visuele en poëtische wijze onder in een harde realiteit. Door triomfalisme en propaganda te weren en Grote Geschiedenis te verstrengelen met persoonlijke verhalen belicht Mortier niet enkel de complexiteit van de bevrijding te belichten maar ook de impact van oorlog. Sterke televisie.
De Franse eclectische filmmaker en fan van Amerikaanse cinema Bertrand Tavernier voert ons in de documentaire Voyage à travers le cinéma français mee op een persoonlijke, subjectieve tocht doorheen een stuk Franse filmgeschiedenis, van de gesproken film tot de jaren ’70. Als eerbetoon aan zijn filmhelden.
“Mother. Born. I. Am. Life. Restless.” declameert Cate Blanchett in Voyage of Time, een als een poëtisch kosmisch ballet geserveerde documentaire over de oorsprong van het leven, of preciezer: over het proces van “eternal birth”. Hardcore Terrence Malick, waarbij de Amerikaanse auteur de kijker tart met beelden die in chaos verankerd blijven (daar waar cinema ons in zijn autistische reflex doorgaans richting orde leidt) en woorden die balanceren op de grens van het poëtische en het ridicule. Contemplatieve maar vooral radicale cinema.
Seeing the world through a child’s eyes VOYAGE OF TIME
Nadat hij van Badlands(1973) over Days of Heaven (1978) en The Tree of Life (2011) tot Knight of Cups (2015) gefocust had op de zieleroerselen van de mens en zich zo had ontpopt tot dé poëtische en visuele chroniqueur van het innerlijk bewustzijn verraste Terrence Malick (° 1943) in 2016 met een contemplatieve documentaire die peilt naar het mysterie van het leven en het universum. Met het even passionele als persoonlijke Voyage of Time: Life’s Journey daalt de Amerikaanse filmmaker af in het verleden van de planeet om te zoeken naar de toekomst van de mensheid. Resultaat is een ambitieuze en baanbrekende documentaire die ons onderdompelt in een poëtische, spirituele sfeer en ons balancerend op de grens van wetenschap en verbeelding meevoert voor een visuele en emotionele trip door het verleden, het heden en de toekomst.
Met zijn, tijdens Trumps verkiezingscampage gedraaide, persoonlijke road documentaire We Blew It peilt de Franse criticus Jean-Baptiste Thoret naar de fascinatie die blijft uitgaan van de filmjaren ’60-’70.
