Nog voor de sixties en Woodstock pionierde fotograaf Bert Stern met de registratie van een meerdaags muziekfestival. Jazz on a Summer’s Day werd een historisch document en de eerste markante concertfilm.
Afghanistan is al zo lang in het nieuws dat we denken het land te kennen. Toch prijkt het als reisbestemming op het lijstje van weinig mensen. Op dat van enkele documentairemakers na. Want Gentenaar Pieter-Jan De Pue, die met zijn documentaire The Land of the Enlightened (2016) indruk maakte tijdens het gereputeerde Sundance Film Festival begin 2016, was niet de eerste rare snuiter die met camera en crew naar Afghanistan reisde.
“The Band has been together on the road for sixteen years. We gave our final concert and we called it ‘The Last Waltz’. Some friends came along and gave us a hand.” Aldus Robbie Robertson in Martin Scorsese’s ‘labor of love‘ The Last Waltz. De ultieme muziekfilm. Waar Scorsese de puntjes op de i zet: “They weren’t just friends.” “No, they were some of the greatest influences on a whole generation,” geeft Robertson toe, “we wanted it to be more than just a concert. We wanted it to be a celebration.“
“Hoe goed je het ook voorbereidt, het blijft live,” zegt Martin Scorsese in de documentaire die op de Blu-ray van The Last Waltz terugblikt op de ultieme muziekfilm, “bij elke live-opname ben je afhankelijk van zaken als toeval of het lot. Je hebt nooit alles in de hand. Ik heb wel gezorgd dat we op mijn draaiboek konden terugvallen.” Zijn opzet was duidelijk: “Het ging mij om de muziek, hoe die werd gebracht. Het draait om de band met de artiesten. De camera’s bleven op hen gericht.” The Last Waltz is een blijft een feest. Ook voor de toeschouwers.
De coming-of-age documentaire Life, Animated volgt de ontwikkeling van een opgroeiende jonge autist met een obsessieve passie voor Disney films. Animatiefilms die Owen Suskind doen openbloeien en zijn familie een sleutel aanreiken om binnen te dringen in zijn gesloten denk- en leefwereld.
JANIS: LITTLE GIRL BLUE: Door Janis te zijn veranderde ze de wereld
“Janis Joplin weigerde zich te onderwerpen aan de regels op het vlak van ras, sekse en sociale positie” zegt de Amerikaansedocumentairemaakster Amy Berg tijdens een interview in Deauville, “dat maakte haar eenzaam maar niet minder energiek”. Janis: Little Girl Blue kijkt verder dan de rock ‘n’ roll clichés.
Leeftijd is voor Werner Herzog geen reden om minder actief te worden. De bijna 75-jarige Duitse cineast draaide in 2016 zowaar drie films: de speelfilm Salt and Fire en de documentaires Into the Inferno en Lo and Behold, Reveries of the Connected World, een bespiegeling over de rol van het internet in de menselijke evolutie. Via een mix van komedie en dystopie, en met de vraag of onze drang om ‘verbonden’ te zijn een hemel of een hel is, peilt deze doc naar extatische waarheid.
De Amerikaanse filmmaker en Monthy Python-lid Terry Gilliam trok de regisseurs Keith Fulton en Louis Pepe voor een ‘making of’ van zijn droom- en passieproject Don Quichote. Maar de droom werd een nachtmerrie en de making of een documentaire over een film die niet gemaakt wordt. Een tragisch filmverhaal van een tegen windmolens kampende filmer. Lost in La Mancha.
In 1895 vinden de gebroeders Auguste en Louis Lumière de cinematograaf uit en draaien ze de allereerste films. Al doende ontdekken ze travellings, regie en montage. Cannes-directeur Thierry Frémeaux selecteerde 108 van hun films en levert snedige commentaar bij deze reis naar de oorsprong van de cinema. “A world treasure” prijst Martin Scorsese.
“Het is maar een begin, wij gaan door met de clichés!” Zo zou je, parafraserend, de herdenkingen van ’50 jaar mei ’68’ kunnen omschrijven. Want ‘analyses’ vol gemeenplaatsen creëren een karikatuur – mei ’68 als speeltuin van bourgeois-revolutionairen en dromers – en de in nostalgische melancholie gedrenkte vieringen vegen de revolutionaire woede van weleer netjes onder de mat. Gelukkig wordt ook Jean-Luc Magnerons in ’68 gedraaide ‘Mai ’68, la belle ouvrage’ op dvd uitgebracht, een documentaire die met de repressie een vergeten aspect belicht.