“I’m ready for my close-up”. Die memorabele ‘Sunset Boulevard’-quote ligt op de lippen van de twee antihelden van Public Enemies, de gedoemde outlaw John Dillinger en zijn nemesis, FBI-agent Melvin Purvis. Drie jaar na de intense visuele trip Miami Vice orchestreert Michael Mann opnieuw een met haarfijne HD-beelden geregistreerde innerlijke reis van met film vergroeide figuren. Een nostalgievrij einde-van-een-tijdperk epos dat de opkomst van het moderne kapitalisme aankondigt en verwijst naar de huidige crisis. Waarbij Mann, voor het eerst sinds Ali en The Insider, vertrekt van waargebeurde feiten.
In een korte tijdspanne ging The Purge van een kleine horrorfilm voor een nichepubliek naar een actiefranchise voor de multiplexen. Daarbij ging de subversieve kracht wat verloren. The Purge: Election Year is zelfs behoorlijk conformistisch.
“Wij zijn politiemannen, geen politici,” zegt Arnold Schwarzenegger tegen James Belushi in Red Heat, “wij mogen elkaar mogen”. In deze cartoonachtige actiekomedie van The Warriors regisseur Walter Hill uit ‘88 verrast Arnie door zelfspot en het vernietigen van het toen nog in Amerika levende vijandbeeld van de Russen.
The Cold War meets #MeToo. Nadat via internet gestolen naaktfoto’s van haar werden verkocht neemt Hunger Games actrice Jennifer Lawrence wraak via een spionagefilm die de empowerment van een jonge vrouw toont. In Red Sparrow verandert een slachtoffer in een sterke vrouw die de controle over haar lichaam en seksualiteit verwerft.
“There’s no future for people like you and me, Nick,” zegt crimineel Rudy Duncan in Reindeer Games, “the places we come from – plant towns, mill towns, small lives! No future, just more of the same! You want a future you got to stand up and steal it.” Actie heeft bij John Frankenheimer altijd een context.
In 1968 trok Franklin J. Schaffner met Planet of the Apes een sciencefiction reeks op gang over een toekomstige wereld waar apen de dominante soort zijn geworden. Na Tim Burtons mislukte poging om de franchise nieuw leven in te blazen is er nu Rise of the Planet of the Apes. Geen sequel maar een prequel, geen remake maar een reboot. Een herstart met een karaktergedreven verhaal dat emoties puurt uit de ‘motion capture’ techniek.
Dankzij Basic Instinctverwierf Paul Verhoeven eeuwige roem maar samen met Starship Troopers vormt RoboCop het hoogtepunt van zijn Amerikaanse filmcarrière. Dat wordt nog eens pijnlijk duidelijk gemaakt door de mislukte remake van José Padilha, een Braziliaan die opviel met beenharde Tropa de elite-films.
Het door satirist Juvenal in de 1ste eeuw ontwikkelde concept ‘brood en spelen’, waarbij het volk door de machthebbers zoet wordt gehouden met voedsel en gladiatorengevechten, leverde al interessant filmvoer op (van Battle Royale tot The Hunger Games). Zeker in de V.S. tijdens de jaren 70, toen een sfeer van kritiek en paranoia politieke thrillers (The Parallax View, Three Days of the Condor) én futuristische actiefilms zoals Death Race 2000 (Paul Bartel)en Rollerball opleverde. Al werd die laatste film gemaakt door Norman Jewison, een Canadees die heel ‘Amerikaanse’ films maakte zoals In the heat of the night,A Soldier’s Story, . . . And Justice for All, Moonstruck, Agnes of God en The Hurricane).
“Either you’re part of the problem or you’re part of the solution or you’re just part of the landscape.” Dixit spion Sam (Robert de Niro) in John Frankenheimer onderschatte actiethriller Ronin. En “all good things comes to those who wait.” Oneliners en kogels vliegen ons om de oren.
Aneesh Chaganty debuteert met het door een sterke John Cho gedragen Searching, een ondanks een teleurstellend slot best boeiende techno-thriller waarbij de actie zich exclusief afspeelt op computerschermen. De verdienste van de regisseur is dat hij stijl en inhoud op elkaar afstemt en originele pogingen doet om de filmtaal te vernieuwen.