Amy Poehlers ‘Moxie’: De Riot Grrrls van Generation Z

mrt 10, 2021   //   by Ivo De Kock   //   actueel, Algemeen, drama, genre, komedie, nieuws, regisseur  //  No Comments
Moxie van Amanda Poehler

Voor haar tweede film als regisseur blaast actrice Amy Poehler, bekend van o.m. de absurde sitcom ‘Parks and Recreation’, de ‘riot grrrl’ spirit nieuw leven in. ‘Moxie’ is een bitterzoete highschoolkomedie die de seksistische clichés van dit Hollywood subgenre onderuit haalt via een Generatie Z verhaal dat inspiratie sprokkelt bij Generatie X. Verwacht geen genadeloze aanklacht of subtiele, contemplatieve cinema. Poehler kiest voor uitvergroting en ridiculisering om de toxische sociale orde van het Amerikaanse schoolleven onderuit te halen en verbindt rebellie met humor. Aangevuld met een ode aan ‘Bikini Girl’, de legendarische feministische nineties punkband.

Moxie van Amanda Poehler: Twee generaties rebel girls.

“Nog twee jaar en we zitten veilig verstopt in een laboratorium aan de universiteit” zegt een zestienjarig meisje tegen haar vriendin wanneer ze in het begin van Moxie samen door de highschoolgangen lopen en, geconfronteerd met de nooit aflatende seksistische pesterijen van mannelijke medescholieren, beginnen filosoferen over de giftige rankings (‘Best Rack’, ‘Most Bangable’,…) die jaarlijks op sociale media gepubliceerd worden en hen vrolijk in seksistische vakjes duwen. M.a.w. nog heel even doorbijten, nog korte tijd de andere kant opkijken, en dan worden we onzichtbaar, dan zitten we veilig.

Maar wanneer een nieuw meisje zich niet bij de status quo neerlegt begint het conformistische universum plots te wankelen. Het verzet van Lucy (Alicia Pascual-Pena) brengt niet enkel het leven van vriendinnen Vivian (Hadley Robinson) en Claudia (Lauren Tsai) uit evenwicht maar zet vooral druk op de schoolgemeenschap. Met repressie maar ook rebellie en een woede-uitbarsting als gevolg. Een onderstroom komt aan de oppervlakte. “Ik ben boos en ik wil schreeuwen” roept Vivian voor een getuigenis afrekent met schoolicoon Mitchell (Patrick Schwarzenegger) en een girl power concert Moxie afsluit met ‘Alala’ van de Braziliaanse rockband Cansei de Ser Sexy’(CSS of ‘Ik ben het beu om sexy te zijn’). Ah la la, Ah la la. You’re so cool.”

Amanda Poehlers Moxie: Rebels with a cause.

Van onderbroeklol naar subversieve grappen

Saturday Night Live en Parks and Recreation actrice Amy Poehler gebruikte haar eigen populariteit en de gelijknamige roman van feministische auteur Jennifer Mathieu (‘The Truth About Alice’, ‘Devoted’) om een subversieve draai te geven aan een mainstream Hollywood subgenre. De seksistische onderbroekenlol van rond de male gaze draaiende highschoolkomedies genre Porky’s (1981) en American Pie (1999) werd reeds in Clueless (1995) en Mean Girls (2004) voorzichtig ge(re)viseerd. Maar Moxie gaat verder door de karikaturen uit te vergroten, giftig seksisme te ridiculiseren en rebellie aantrekkelijk te maken.

De patriarchale codes van de jaren tachtig en negentig highschoolkomedies vormen het uitgangspunt van Moxie. Poehlers openingsscènes focussen op de socio-seksuele organisatie van een High School bevolkt door verhitte en narcistische American Football spelers, vrolijke maar zich ongemakkelijk voelende cheerleaders, onhandige nerds en een zwijgende meerderheid van zich gedeisd houdende tieners. De flauwe grappen, de seksistische vernederingen en het zowel mentale als fysieke misbruik zijn vertrouwd. Alleen, we kijken ditmaal via de ogen van twee vriendinnen. Via hun female gaze wordt duidelijk dat het stelselmatig vergoelijkt en structureel versterkt gedrag niet langer als ‘normaal’ en ‘aanvaardbaar’ hoeft te worden beschouwd. Protest en verzet zijn het niet-nieuwe normaal. Alle remmen los, “Fuck patriarchy!” zorgt als woede- en protestkreet voor ontlading.

Moxie: Perceptie, imago en machismo.

Van muurbloempje tot rebel

In het begin van Moxie zien we hoezeer de school ingedommeld is en spanningen netjes toegedekt worden. Immers, “boys will be boys” en aan hormonen kan je niet veel doen, toch? Snel dronken worden tijdens huisfeestjes en “beer is my best friend” roepen lijkt het enige streefdoel. Nieuwkomer Lucy zorgt voor opschudding door de leeslijst van de zichzelf ‘cool’ vindende leerkracht literatuur te fileren. Is F. Scott Fitzgeralds ‘The Great Gatsby’ immers geen voorbeeld van ‘white male privilege’, een klassieker die weinig divers en inclusief door enkel te focussen op een obsessieve rijke blanke man?

Wanneer schoolicoon en pestkop Mitchell haar lastigvalt trekt Lucy zonder verpinken naar Principal Shelly (Marcia Gay Harden). “Ik weet dat buiten deze muren de wereld een tornado ervaart,” sust die vrouwelijke directeur, “en vooral jonge mensen hun ontevredenheid uiten over alles in elke richting. Maar we moeten duidelijk zijn voor we verder gaan.” Die duidelijkheid schuilt evenwel in verhullend woordgebruik. Directeur Shelly dringt aan om te spreken over ‘irritatie’ en niet ‘intimidatie’. Want “dit oogt als iets dat we samen kunnen oplossen.” Lees: we zwijgen voor de goede orde over pesterijen en seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Amy Poehlers Moxie: Rebellie op de schoolbanken.

Lucy’s weigering zich hier bij neer te leggen prikkelt muurbloempje Vivian. Inspiratie vindt ze in het punk-rock verleden van haar moeder Lisa (Amy Poehler) en diens zines die ze in opbergdozen ontdekt. In tijden van digitale sociale media besluit Vivian tegen de stroom op te roeien en een print medium te gebruiken als communicatiemiddel. Ze knutselt een zine in elkaar dat ze ‘Moxie!’ noemt, stiekem print in een kopieer winkel en al even onopgemerkt verspreidt via de meisjestoiletten. Anoniem stelt ze pestgedrag, machismo en seksisme aan de kaak.

Van rebel naar vrije geest

‘Moxie!’ wordt een cult publicatie en stimuleert scholieren hun frustraties te uiten. In woorden en daden. Iedereen heeft zijn redenen. Kiera en Amaya krijgen met hun voetbalploeg minder aandacht dan het mannelijke rugby team, Kaitlynn wordt naar huis gestuurd omdat haar topje “teveel sleutelbeen toont” en transgender CJ mag geen auditie doen voor een vrouwenrol in het schooltoneel. Spontaan ontstaan er protestacties en langzaam groeit er een rebelse sfeer. Kledij en merktekens zorgen voor verzetscodes waardoor bij activisten een gemeenschapsgevoel ontstaat. De protestbeweging overspoelt de school maar creëert ook spanningen tussen Vivian en haar schijnbaar gezagsgetrouwe beste vriendin Claudia.

Moxie van Amanda Poehler: Mannelijke ‘autoriteit’ vs. vrouwelijke rebellie.

Humor maakt hier plaats voor drama en tragiek. “Wanneer je niets doet ben je deel van het probleem” wordt het motto van de opstandige scholieren en Moxie toont hoe dit kan ontsporen en leiden tot een nieuw monolithisch conformisme waarbij individuen met een bepaalde houding en achtergrond worden uitgesloten. “I do care,” benadrukt Claudia, maar “je moet het me op mijn eigen manier laten doen.” Ze wijst erop dat Vivian anonimiteit als bescherming gebruikte en zich superieur opstelde: “Je gaf me een schuldgevoel omdat ik niet genoeg deed. Je snapt het niet omdat je wit bent. Ik sta (als kleurlinge) onder enorme druk en bezit niet dezelfde vrijheid om risico’s te nemen.”

Toch nam Claudia de verantwoordelijkheid voor ‘Moxie!’ op zich toen de schooldirectie een zondebok zocht, ook al leidde dat tot een straf. Haar “ik ben geen lafaard als jij” is Vivians wake-up call. Een groep die anderen (hier: zich niet conformerende individuen) uitsluit mag zich niet bevrijd, divers en inclusief noemen. De conclusie van de vriendinnen is die van Moxie. Maar dat besef gaat gepaard met de vaststelling dat zowel seksisme en misbruik als woede en verzet heel reëel zijn. En dat de energie van een generatie moeders ook bij hun dochters leeft. De riot grrrl woede van de jaren negentig duikt weer op in de jaren tien.

Moxie van Amanda Poehler: Vriendschap onder druk.

De riot grrrl comeback

Amy Poehler legt in Moxie de vinger op segregatie in high school klaslokalen en uitingen van mannelijke voordelen. Van de ‘mannengrot’ die de meisjes overnemen tijdens een feestje over het vriendschappelijk sfeertje tussen de leraar en mannelijke studenten en Mitchell die voor zijn verkiezingskandidatuur een podium krijgt op de schooltelevisie tot de even hilarische als veelzeggende vaststelling van de meisjes dat een heer die eruit ziet als een klootzak in een kaartspel boven de dame staat. De woede die al deze uitingen van male privileges oproept leidt tot een collectieve kreet van protest. Vivian geeft haar anonimiteit op, omhelst de rebellie en viert samen met andere rebel girls wat ze “het einde van de middelmatigeblankekerelsgreep op succes” noemen.

De eerste déclic kwam er voor de protagoniste wanneer ze geïnspireerd door het riot grrrl verleden van haar moeder een eigen, hedendaags feministische fanzine ontwikkelde. Bikini Kill, een van de vrouwelijke punk bands van de Riot Grrrl movement die met dank aan YouTube een comeback maakt in Moxie blijft door Vivians geest spoken. Zonder al te nadrukkelijk en zwaarwichtig didactisch uit te pakken linkt Poehler deze rebelse beweging (een reactie op de ‘cock rock’, de dominant mannelijke punk en grunge stromingen) met woede omwille van seksisme, plezier verbonden met seksuele bevrijding en een speels-creatieve underground.

Amanda Poehler in Moxie.

Het Riot Grrrl manifest dat in het eerste nummer van het (door Kathleen Hanna opgestarte) Bikini Kill zine werd opgenomen was expliciet: “Us girls crave records and books and fanzines that speak to US that WE feel included in and can understand in our ways. We are angry at a society that tells us Girl = Dumb, Girl = Bad, Girl = Weak.” De onderstroom van Moxie maakt duidelijk dat de strijd voor gelijkheid en tegen seksisme, homofobie, transfobie en racisme actueler dan ooit blijft. Maar ook dat de Riot Grrrl energie krachtiger en urgenter dan ooit is. Moxie sluit af met het optreden van een vrouwelijke band en de uitbarsting van ongeremd plezier van feestende jongeren. Zij brengen een ‘oude’ Riot Grrrl slogan in de praktijk: “Girls to the front!” Een vrolijke middenvinger naar de bro culture.

MOXIE van Amy Poehler. USA, 2021, 111’. Met Hadley Robinson, Lauren Tsai, Alicia Pascual-Pena, Nico Hiraga, Amy Poehler, Sabrina Haskett, Patrick Schwarzenegger, Sydney Park, Marcia Gay Harden. Scenario Tamara Chestna & Dylan Meyer naar Jennifer Mathieu. Fotografie Tom Mahill. Muziek Mac McCaughan. Montage Julie Monroe.

Te bekijken via Netflix.

Affiche Amanda Poehlers Moxie.

Leave a comment