Lisandro Alsonso’s Liverpool: de tocht van enigmatische eenzaten
LIVERPOOL
“Ik beschouw het scenario of de dialooglijst als een gids,” zei Lisandro Alonso tijdens een publieksontmoeting na de ‘Quinzaine des Réalisateurs’-vertoning in ‘08. Wat voor gegniffel zorgde. Dialoogzinnen zijn in het minimalistische Liverpool immers op een hand te tellen. Maar deze radicale roadmovie werkt hypnotiserend en bewijst dat de Argentijn een eigenzinnig talent is.
LIVERPOOL
“Film dient kijkers de kans te geven vragen te ontdekken” zegt Lisandro Alonso. Hij liet zich in ‘01 opmerken met La Libertad, een tussen fictie en documentaire zwevend portret van een arbeider in de Argentijnse Pampas. Na deze poëtische meditatie over arbeid en landschap volgde de road- en boatmovie Los Muertos (‘04), het traject van een oude landbouwer die terugkeert naar zijn geboortedorp.
Deze film met een dramatisch mysterieus slot speelt in de bioscoop van Fantasma (‘06) waar de hoofdacteur zichzelf gaat bekijken. “Ik trachtte een minder realistische film te maken en meer te spelen met gevoelens, beelden en geluid” aldus de cineast. Alonso breekt met de traditionele zingeving waardoor het voor de kijker moeilijk wordt om Fantasma te begrijpen: “Er is niets verborgen in de film, geen symbolen, het gaat gewoon over aanvoelen, waarnemen én trachten te bepalen wat er zich in de geest van de personages afspeelt”.
LIVERPOOL
Met deze allegorie geeft Alonso aan dat ook hij verdwaald is en niet thuishoort in het cultureel establishment, “wat ik wou aantonen is dat men dingen op een andere manier kan doen. 80% van wat men in de hedendaagse cinema ziet is identiek en dat is voor de toeschouwer erg gevaarlijk. Al wat me beviel in de cinema dreigt te verdwijnen. I.p.v. er over te praten moeten we ‘andere’ films maken. Wie wil dat cinema meer keuzes biedt, moet experimenten verdedigen”.
Liverpool volgt zeeman Farrel door een besneeuwd landschap naar zijn zieke moeder in een dorp, diep in Patagonië. Een lange tocht – te voet, met de bus en via autostop – vol ‘zinloze’ ontmoetingen waarbij de omgeving meer zegt dan de zwijgzame figuren. “Ik wil dat de kijker de tristesse van de personages aanvoelt” stelt Alonso. Terwijl zijn solitaire held peilt naar een verloren geheugen wil de cineast onze verbeelding prikkelen.
LIVERPOOL
Niet toevallig vormt de kleur rood (verwijzing naar de voetballende ‘reds’ uit de stad van de Beatles) de leidraad door een film die afsluit met een Liverpool-sleutelhanger. Liverpool verstrengelt een zwijgzame roadmovie met een studie van mensen en hun omgeving. Het verhaal is minimaal, de dialogen quasi onbestaande en Farrels traject wordt geëvoceerd via in reële tijd spelende sequenties. Alonso maakt de beproeving tastbaar door via de duur de inspanning weer te geven. De tocht leidt de matroos naar koude, sneeuw en verlatenheid.
Het motief van de man die naar zijn dorp terugkeert ontleent Alonso aan de western en via beeldcompositie, licht en geluid slaat hij de brug tussen sfeer en emoties. Alonso maakt films over eenzame, vervreemde en geïsoleerde mensen die geen antwoorden geven (Farrel reageert met stilzwijgen op de vraag waarom hij na een lange afwezigheid terugkwam), hun emoties verbergen en niet door ontmoetingen getekend worden. Enigmatische eenzaten die vooral vragen oproepen.
LIVERPOOL
In het archaïsche dorp waar Farrel arriveert verloopt communicatie via gebaren en blikken. Er is een moeder die haar bed nooit uit komt, een zwijgzaam meisje en er hangen familiale drama’s in de lucht. Maar niets wordt uitgesproken. “Ik ben weg” zegt Farrel wanneer hij weer vertrekt. Het avontuur vergrootte het mysterie. “Wanneer ik de antwoorden had, zou het me niet interesseren om de film te maken” stelt Alonso, “ik observeer mensen, verschillende momenten en plaats ze samen in een film. De kijker moet iets verzinnen of creëren”. Dat dit niets is voor een groot publiek beseft Alonso. Geen nood, “ik verkies dat mijn film bijblijft bij 500 kijkers boven dat hij meteen vergeten wordt door 500.000 toeschouwers”.
IVO DE KOCK
(Artikel verschenen in FILMMAGIE, n° 605, mei-juni 2010)
LIVERPOOL; Lisandro Alonso, Arg-S-F 2008; 84’; met Juan Fernandez, Giselle Irrazabal, Nieves Cabrera; FILM: **** / EXTRA’S: 0; dis. Lumière
LISANDRO ALONSO
Liverpool in Cannes 2008:
“Ik voel me hier thuis” reageert Lisandro Alonso wanneer Olivier Père hem bedankt voor zijn trouw. Zijn magistrale Liverpool is ongetwijfeld de meest radicale film van het festival en indirect een ode aan de sectie die origineel werk
durft te tonen. De maker van Los Muertos volgt een eenzame zeeman door een besneeuwd landschap naar zijn zieke moeder. Een enigmatische tocht vol ‘zinloze’ ontmoetingen waarbij de omgeving meer zegt dan de zwijgzame figuren.
“Ik wil dat de kijker de tristesse van de personages aanvoelt” stelt Alonso. Terwijl zijn eenzame held peilt naar een verloren geheugen wil de Argentijnse cineast onze verbeelding prikkelen. Niet toevallig vormt de kleur rood (verwijzing naar de voetballende ‘reds’ uit de stad van de Beatles) de leidraad door een film die afsluit met een Liverpool-sleutelhanger. Dat dit geen voer is voor een groot publiek beseft Alonso. Geen nood, “ik verkies dat mijn film bijblijft bij 500 kijkers boven dat hij meteen vergeten wordt door 500.000 toeschouwers”. (idk)
LISANDRO ALONSO