Sam Raimi’s Spider-Man: Geboorte van een superheld
SPIDER-MAN
De aankondiging dat Sam Raimi van de in 1962 door Steve Ditko en Stan Lee gecreëerde stripfiguur Spider-Man een filmheld zou maken, deed nogal wat wenkbrauwen fronsen. Ook al toverde het de carrière van de filmer om tot een typisch Amerikaans succesverhaal: van low budget horror (The Evil Dead) tot big budget fantasy (Spider-Man).
SPIDER-MAN
Toch was het niet zo vreemd dat precies Sam Raimi een liveversie maakte van deze «Marvel Comics» strip. Als visueel verhalenverteller is hij gespecialiseerd in «live action cartoons» (Darkman, The Quick and the Dead) en naïeve odes aan de Amerikaanse populaire cultuur (For Love of the Game). Samen met de Coen-broers behoort Raimi tot de generatie filmmakers die (in tegenstelling tot de cinefiele garde Scorsese-De Palma) met strips opgroeide. Raimi houdt dan ook van cartoonhelden (met een voorkeur voor de menselijke antiheld Spider Man), reeksen (voor tv creëerde hij Hercules en Xena) en genrefilms.
SPIDER-MAN
Een eerste poging om met Stan Lee een project op te zetten mislukte, maar Sam Raimi wist de producenten van Spider-Man te overtuigen dat hij de geknipte regisseur was om de serie te lanceren. Het resultaat overstijgt het vakwerk amper. Zoals in A Simple Plan tracht Raimi het verhaal te vertellen via de acteurs maar door de impact van de effecten en het negeren van de donkere kant van de puberheid blijven de personages humorloze, bordkartonnen figuren. Terwijl de actie vooral beweging is; spanning, humor en energie ontbreken.
De dvd van Spider-Man oogt indrukwekkend en zorgde in de VS al meteen voor recordverkoopcijfers. De dubbele disk biedt twee commentaartracks (een met Raimi, twee producenten en actrice Kirsten Dunst; een van het visueel effectenteam o.l.v. John Dykstra), enkele making of’s, een documentaire over de evolutie van de strip, portretten van Raimi en componist Danny Elfman, screentests en bloopers. Indrukwekkend maar tegelijk ook teleurstellend omdat diepgang ontbreekt. De getuigen blijven steken in de clichés en de blik achter de schermen is weinig verhelderend.
SPIDER-MAN
Een en ander vloeit voort uit het beperkte enthousiasme van Sam Raimi. De regisseur gelooft niet in de zin van audiocommentaren, die volgens hem alleen maar tot teleurstellingen en demystificatie leiden, en moest door Sony worden «overtuigd». Maar ook de geplande sequels maakten de betrokkenen voorzichtig. De angst om de magie te vernietigen was groot. De schrik te maken te krijgen met een publiek dat anders naar een vervolg keek, nog groter. Er wordt dan ook heel veel gepraat over het productieproces maar weinig getoond van het werk. Bijzonder vervelend voor de per definitie «visuele» effecten en stunts. De dvd wordt zo vooral een uitgebreide promotie voor de (verdere) avonturen van de Spinnenman. Techniek en creativiteit blijven buiten beeld.
IVO DE KOCK
(Artikel verschenen in Film en Televisie, n° 528, januari 2003)
STAN LEE