James Marsh’s The Mercy: Gedoemd zee-avontuur

THE MERCY

Avontuur en heldendom. Plus mooi prijzengeld. Dat is de wortel die de Britse zakenman en amateurzeiler Donald Crowhurst plots voor zijn neus ziet bengelen wanneer hij in 1968 een bootshow bezoekt en een zeilrace pionier met aanstekelijk enthousiasme hoort speechen over de unieke kans om “niet langer in de schaduw van andere mensen te staan” door deel te nemen aan de eerste non-stop solo zeilwedstrijd rond de wereld, de ‘Sunday Times Golden Globe Race’. Een held worden in de ogen van zijn echtgenote en drie kinderen spreekt de uitvinder en ondernemer wel aan. Een levenslijn uitwerpen voor zijn kwakkelende onderneming al evenzeer.

THE MERCY

Schepen we in voor een hyperkinetisch zeilavontuur en werpen we de trossen los voor een genadeloze race tegen de tijd en een slopend gevecht tegen de natuurelementen? Niet echt. Wie eenzelfde trip als J.C. Chandors uitgepuurd survival drama All Is Lost verwacht van deze op waargebeurde feiten gebaseerde biopic komt bedrogen uit. The Mercy is slow cinema, geen adrenaline shot maar een traag geritmeerde existentiële odyssee waarin een op drift geslagen en weinig heroïsche solozeiler worstelt met moraliteit, nalatenschap en geestelijke gezondheid.

Om uiteindelijk zonder overwinning of loutering te verdwijnen. Frustrerend voor het publiek dat de race via de pers volgde en ook via de netjes achtergelaten logboeken onvoldoende verklaringen vindt. Frustrerend ook voor de toeschouwer die door The Mercy niet de zaal wordt uitgestuurd met een goed gevoel en een ontrafeld mysterie. Wel met denkvoer. Vragen, parallellen, overwegingen. En de prikkel om stil te staan bij onze verslavende drang om te oordelen en spektakel te verslinden.

THE MERCY

The Mercy is haast een anti-avonturenfilm. Een film die niet teert op adembenemende vistas (de vele beneden dek scènes creëren zelfs een claustrofobisch gevoel) en beklemmende actiescènes (Donald is een hopeloze klungel die zich vooral laat meevoeren) maar die de groeiende emotionele ontreddering van de protagonist ‘vertelt’ via het gelaat van een sterke Colin Firth. Dat levert een ontluisterend beeld op van het prototype van de koele, nuchtere Brit.

THE MERCY

Crowhurst oogt eventjes blij wanneer hij zich kinderlijk naïef inschrijft voor de race maar snel klopt zijn gedrag niet meer met zijn emoties. Zijn gelaatsexpressies geven aan dat hij eigenlijk wil afzien van de hele onderneming en beseft dat hij en zijn boot ongeschikt zijn voor de tocht. Hij geraakt ook amper vooruit, wordt zeeziek en worstelt met technische problemen. Alleen door een fictie te creëren (te liegen over zijn positie en vooruitgang) zorgt hij voor opwinding bij het thuisfront. Zelf wordt hij enkel depressiever want de leugen plaatst hem in een onmogelijke positie. Terugkeren kan niet omdat dan een financieel debacle dreigt, te succesvol zijn kan leiden tot ontmaskering. Doorploeteren en in cirkels varen vormen de enige uitweg. Tot het noodlot hem schaakmat zet.

THE MERCY

Er zit een vleugje Werner Herzog (de avonturier geeft zich over aan de onverschilligheid van de natuur) en een snuifje Oliver Stone (de kleine ondernemer als slachtoffer van het kapitalisme) in The Mercy maar James Marsh zoomt vooral andermaal in op menselijke dilemma’s (The King, Shadow Dancer) en de spanning tussen dromen en perceptie (Man on Wire, Project Nim). Crowhurst is een con man die worstelt met zijn ‘sin of concealment‘ en langzaam grip op de werkelijkheid verliest. Zijn ontreddering leidt tot visioenen en angstaanvallen maar de grootste ‘waanzin’ situeert Marsh aan land waar de media en ’team Crowhurst’ een hype en extra druk creëren. Echtgenote Clare kapittelt de sensatiebeluste voyeurs en stelt zich met haar gezin empathisch en ‘genadig’ op. Met open armen smeekt ze de zee om een terugkeer. Een ritueel dat aangeeft hoezeer de Odyssee een reis-, overlevings- én migrantenverhaal is.

IVO DE KOCK

(Artikel verschenen in FILMMAGIE, n° 683, maart 2018)

THE MERCY

GENRE biografisch drama

REGIE James Marsh

SCENARIO Scott Z. Burns

FOTOGRAFIE Eric Gautier

MUZIEK Jóhann Jóhannson

MONTAGE Jinx Godfrey & Joan Sobel

CAST Colin Firth (Donald Crowhurst), Rachel Weisz (Clare Crowhurst), David Thewlis (Rodney Hallworth), Ken Stott (Mr. Best), Mark Gattis (Ronald Hall)

PRODUCTIE UK – 2018 – 101’

DISTRIBUTIE Splendid

RELEASE 7 maart

THE MERCY