Dossier Horror Revival, deel 4: Interview! Eli Roth, de toekomst van horror
ELI ROTH
De toekomst van horror? “Het is een hele eer wanneer je idool Quentin Tarantino je zo noemt,” zei Eli Roth (°1972) toen we de regisseur van Hostel in Rome belden, “maar zelf zie ik me zoals Rob Zombie, Alexandre Aja, Park Chan-wook en Neil Marshall, mensen die de films willen maken waarmee ze opgroeiden”.
HOSTEL
Het idee voor Hostel haalde je van een site, maar werd je ook niet geïnspireerd door de martelingen en ontvoeringen in Irak?
ELI ROTH: Harry Knowles van Ain’t It Cool News toonde me een website die je de ‘kans’ bood om voor 10.000 dollar iemand neer te knallen. Ik vroeg me af of dit ècht was, maar je kon niet verder raken zonder jouw gegevens op te geven. Dàt risico nam ik niet. Dan zag ik zo’n Al Qaedaonthoofdingsvideo. Het idee dat je als slachtoffer in een ruimte zit met iemand die je gaat doden beangstigde me. Ik legde de link met die site: wat als het geen politieke maar seksuele daad is?
CABIN FEVER
Daarom dus die parallel tussen de eerste en derde act: het bordeel en het slachthuis. Alles wat de rugzaktoeristen met de prostituees doen overkomt ook hen. Ik zag een parallel tussen kerels die naar Europa gaan en hoeren betalen en mensen die er geld voor over hebben om personen te mishandelen. Hostel gaat over opwinding en uitbuiting.
Wanneer onzekerheid en angst heersen lijken films scherper en interessanter te worden.
ROTH: In tijden van terreur willen mensen angst ervaren. Films weerspiegelen dat en wanneer kijkers erop reageren heb je het gevoel dat het juist zit.
CABIN FEVER
Er is niet alleen 9/11. Een angstcultuur is opgestaan en films als Saw en Hostel spelen daar op in.
ROTH: Absoluut. Amerikanen zijn momenteel doodsbang. Vroeger hadden we het gevoel dat dollars ons uit de problemen hielpen en het leger ons beschermde. Nu vecht de VS tegen een vijand voor wie geld niet telt. Niemand is beangstigender dan George Bush en Dick Cheney: zulke hersenloze robots doden mensen écht en zijn alleen geïnteresseerd in olie en geld. Zie ik beelden van rellen in Pakistan, dan weet ik dat het niet om cartoons draait maar om woede tegenover het westen. Dankjewel Bush!
Amerikanen voelen zich onbeschermd. Ons leger, ooit het sterkste ter wereld, is één hoop bange kinderen. Bovendien duurde het bij een natuurramp zoals orkaan Katrina verdomme vijf dagen voor het ter plekke was! Bush deed NIETS, ons leger evenmin en ook de politie gaf er de brui aan. Burgers willen het uitschreeuwen! Ze voelen zich verlamd in een land gerund door idioten die de wereld tegen zich in het harnas jagen. Het gevoel is vreselijk – mensen zijn ècht bang.
HOSTEL
Daarom willen ze ook dat horrorfilms angstaanjagend zijn. Maar studio’s maken verwaterde remakes zoals The Fog en Dark Water. Om een ruim publiek aan te spreken snijden ze het scherpe en gewelddadige weg. Ze willen niemand shockeren terwijl mijn favoriete films dat net wèl doen. C’est arrivé près de chez vous schrikt er niet voor terug om te shockeren en werkt nog altijd. Net als Cannibal Holocaust en Salò, films uit de jaren 70 die gemaakt werden voor volwassenen en schokkend en relevant blíjven.
ROTH EN TARANTINO
Internet bezorgde Hostel de broodnodige ‘buzz’.
ROTH: Internet is de sleutel: het maakt mensen bewust van het bestaan van de film. Wedijveren met 80 tot 200 miljoen dollarfilms is uitgesloten. In Hollywood is lowbudget 40 miljoen dollar, ultralowbudget 20 miljoen en Hostel kostte er 4 miljoen! We wisten zelfs niet of we een bioscooprelease zouden krijgen. Wanneer fans online over de film praten geeft dat de studio vertrouwen. Good buzz helpt. De studio gebruikte wat er op het net cirkelde zelfs in de promotie.
Het gevaar is dat er verkeerde verwachtingen worden gecreëerd. Geruchten deden ons vermoeden dat Hostel gewelddadiger was.
ROTH: Is dat mijn fout of de jouwe? Wanneer je Audition of Aftermath verwacht dan moet je daarheen. Ik kan alleen de best mogelijke film maken, met een geweldvolume dat mijn verhaal past. Ik denk niet dat Hostel meer geweld vereist. Je kan de cineast niet de schuld geven van wat het publiek verwacht. Voor een doordeweeks Amerikaans publiek is Hostel de meest shockerende film ooit! Mijn film is bedoeld voor Amerikaanse kijkers, gewend aan The Exorcism of Emily Rose, The Fog of Dark Water. Dàt niveau van geweld.
HOSTEL
Misschien is House of Wax voor hen ultragewelddadig? Het klopt dat mensen kotsten tijdens Hostel. Mààr, ik maak géén Salò, dat is al gedaan. Anderzijds kan je moeilijk zeggen dat er geen ‘gore’ in de film zit. Voor het oog van de camera wordt een meisje met een brander bewerkt terwijl haar oog wordt uitgerukt, een been wordt afgezaagd met een kettingzaag, vingers afgesneden, iemands borst opengereten,… Als dat niet ‘gore’ is, wat wil je nog méér zien?! Dit is een héél héél gewelddadige film!
Maar ik lever ook commentaar op Amerikanen die naar vreemde landen gaan en denken er alles en iedereen te kunnen kopen, én op de stereotiepen rond Oost-Europa met versleten auto’s en uitgehongerde kindjes. Clichés die ze duur betalen want terwijl ze denken de meisjes te kopen worden ze zelf verkocht. De studenten worden raamprostituees. Hostel geeft kritiek op hoe Amerikanen zichzelf zien, op wat ze denken dat geld kan doen. Maar wat gebeurt er wanneer alles op zijn kop gezet wordt? Wanneer dé kracht, ons leger en dollars, plots wegvalt?
HOSTEL
Hostel begint als een komedie en verrast door om te slaan in een horrorfilm.
ROTH: De film is even schuldig als de personages. Ik wil dat het publiek meeleeft, dezelfde tocht maakt, zich identificeert met de gasten die naar Tsjecho-Slowakije gaan en seks willen. Ik wou niet donker beginnen, wél in een vrolijke omgeving zodat het publiek plezier heeft met die kerels en hun trip. Hoe duisterder de dingen worden, hoe zenuwachtiger het publiek. Aanvankelijk lijkt dit het verhaal van Josh. Maar wanneer hij als stem van het publiek wegvalt, zit de kijker opgescheept met iemand die hij niet goed kent.
HOSTEL
Paxton wint dan onze sympathie door het meisje te redden. Heel wat mensen waren van slag omdat ze tijdens de eerste martelscène eigenlijk bloed eisten. Ze waren bang van het martelen maar kregen er tegelijk niet genoeg van. Dat, en het feit dat ze supporteren voor martelaars, verontrustte hen. Ik ben niet agressief en vocht nooit maar wanneer ik met mijn wagen rij zou ik in de opwinding iets gewelddadigs kunnen doen. Maar dan bedenk ik: waar ben ik mee bezig? Dát is de menselijke natuur. Dát is entertainment. 2000 jaar terug trokken mensen naar stenigingen of gladiatorengevechten. Mensen willen andere mensen zien martelen. Dat is onze zieke kant.
Brussel, februari 2006
IVO DE KOCK
(Artikel verschenen in FILMMAGIE, n° 561; maart 2006)
ELI ROTH