David Gordon Greens Snow Angels: Vallen en opstaan in een ijsvlakte
SNOW ANGELS
“Ik probeer me met elk personage te identificeren,” stelt David Gordon Green, “wanneer een personage te ver van me af staat voel ik me niet de geschikte auteur”. De onafhankelijke filmmaker uit Arkansas behoort tot de Terrence Malick-school en valt op door zijn respectvolle, poëtische benadering van kwetsbare mensen verankerd in een genadeloos mooi landschap en meegesleurd in een pijnlijk authentieke maalstroom van emoties. Snow Angels die neerstorten of wegvliegen.
SNOW ANGELS
“Films die deuren open laten trekken me aan,” zei David Gordon Green (°1975, Little Rock, Arkansas) in Deauville ‘04, “er bestaat een
Hollywoodtraditie om dingen netjes af te sluiten en te verklaren maar dat spreekt me niet aan. In Undertow gaat mijn interesse naar de textuur en de details van het leven en de menselijke fragiliteit. Ik wil een glimp tonen van menselijke psychologie zonder mijn personages volledig te verklaren. Aan de acteurs geef ik antwoorden op hun vragen omtrent de personages maar nièt aan kijkers. Zij moeten de waarheid aanvoelen en niet opgedrongen krijgen”.
Liefde voor het mysterie ‘mens’ vormt een leidraad door het oeuvre van deze onafhankelijke auteur uit de Deep South. Net zoals andere
cineasten uit Arkansas – Jeff Nichols (Shotgun Stories, geproduceerd door Green) en Joey Lauren Adams (Come Early Morning) – maakt Green een door Terrence Malick geïnspireerde spirituele roots cinema. Films die authentieke mensen in een realistisch maar poëtisch kader plaatsen, mijlenver van Hollywoods kunstmatigheid. Green kiest voor een eigen versie van Malicks visuele poëzie, met horizontale beelden die personages een voedingsbodem en ademruimte geven maar tegelijk ook een landschap tot leven brengen.
UNDERTOW
Hij focust op streekgebonden slackers, antimaterialistische ‘nietsnutten’ of getraumatiseerde individuen, en contrasteert hun sombere levens met een rijk gesatureerd kleurenpalet. In de drama’s George Washington (‘00), All the Real Girls (‘03) en Undertow (‘04) – en in de dolle misdaadkomedie Pineapple Express (‘08) – legt hij zo een kleinstedelijke malaise bloot.
Snow Angels, naar de roman van Stewart O’Nan, is een tragische karakterstudie van een small town en de gekte die er schuilgaat achter dagdagelijkse gebeurtenissen. In deze topografie van een ijsvlakte weerspiegelt een winters landschap het kapotvriezen van emoties en relaties. Dat een dramatische gebeurtenis fungeert als katalysator voor groei of aftakeling is niet uitzonderlijk. Alleen verbergt regisseur-scenarist Green dat centrale trauma in een kluwen van ontmoetingen en conflicten.
De openingsscènes – flitsen van de kleinstedelijke routine gevolgd door een fanfarerepetitie en enkele schoten – maken duidelijk dat
hij niet kiest voor een traditionele narratieve structuur. Een schijnbaar willekeurige opeenvolging van scènes uit het dagelijkse leven introduceert de personages en hun onderlinge relaties. Green laat elk personage afzonderlijk ontstaan en organiseert ontmoetingen niet in functie van de plot, wel om inzicht in hun psyche te geven. Het gaat om echte mensen die elkaar kennen en soms beïnvloeden, die met eigen problemen worstelen en er ook anders mee omgaan.
Centraal staat de jonge trombonespeler Arthur. Een scholier door wiens ogen we zijn ouders, het problematische koppel Annie en Glenn én zijn collega-outcast Lila zien. Iedereen blijkt trouwens verbonden maar reageert anders. Zo benadrukt Green de band tussen mensen in een
kleine gemeenschap. De band is soms verstikkend, altijd reëel. Jongeren die voor belangrijke keuzes staan en volwassenen die kinderlijk reageren op de gevolgen van keuzes onthullen de ondraaglijke zwaarte van het bestaan. Deze donkere film met onperfecte en weinig sympathieke personages bevat ook humor.
“Mijn strategie om de somberheid verteerbaar te maken,” aldus Green, “is acteurs casten met gevoel voor komedie”. Dankzij Sam
Rockwell leven we mee met Glenn, een man die via religie zijn verwoest leven wil heropbouwen maar zich in een drama verslikt. Zijn (re)actie is radicaal maar heel individueel. Een tragedie (het verliezen van een kind na echtscheiding, dodelijk ongeval of verwaarlozing) is zwaar om dragen, maar iedereen reageert anders. Sommigen ontdekken de waarde van het leven, anderen de futiliteit van het bestaan. En alles vloeit, alles gaat verder, ook na de onherroepelijke knallen. Symbolisch is dat Green vaak met zijn camera voorbij pratende personages
pant. Het drama wordt niet afgesloten en het landschap blijft een te vullen leegte. Eén waarin degezinshond spoorloos verdwijnt.
IVO DE KOCK
(Artikel verschenen in FILMMAGIE, n° 590, december 2008)
SNOW ANGELS; David Gordon Green, USA 2007; 102’; met Kate Beckinsale, Sam Rockwell, Griffin Dunne, Michael Angarano; FILM: **** / EXTRA’S: 0; dis. Warner
SNOW ANGELS