Stars Wars, episode VII: The Force van een nieuwe generatie
STAR WARS: THE FORCE AWAKENS
Hoed af voor Francis Ford Coppola die met een experimenteel concept (live cinema, dat live performance en traditioneel filmmaken combineert) en een gedurfd project (Distant Vision) film grondig wil vernieuwen. Hij is een uitzondering want meestal ontstaan mijlpalen in de filmgeschiedenis, die leiden tot een ander soort film, toevallig. Ook al zijn ze het werk van mensen met een visie, uiteindelijk stuurt het publiek door zijn enthousiasme de cinema in een andere richting. Dat was zo met Steven Spielbergs Jaws maar ook met Star Wars.
Niemand was aanvankelijk geïnteresseerd toen George Lucas met het project ging leuren in Hollywood. Alleen Fox liet zich overhalen omdat ze dachten een goede deal te doen: 40% van de netto recette zou naar de productiemaatschappij gaan. In ruil kreeg Lucas de rechten voor eventuele sequels en voor afgeleide producten. Dat zou wel niets opbrengen dacht men. Fout, en Lucas werd nog rijker dan hij na American Graffiti al was.
STAR WARS: THE FORCE AWAKENS: Kylo Ren en de Stormtroopers
Iets waar de doemdenker zelf niet op gerekend had. Na een testscreening zat hij in zak in as omdat hij net als zijn vriend Brian De Palma Star Wars een ramp vond. Alleen Steven Spielberg zag de kaskraker. Hij kreeg gelijk: ondanks een bescheiden release werd de film een overrompelend succes. Een hit met collateral damage: een ambitieuze film zoals William Friedkins Sorcerer werd letterlijk uit de zalen geblazen door Luke Skywalker, Han Solo, Chewbacca, prinses Leia, Darth Vader, C-3PO en R2-D2.
Lucas had in 1977 wel de tijdsgeest mee. Na een bittere en donkere periode beloofde het presidentschap van Jimmy Carter een morele heropleving. Een metaforisch ruimteavontuur dat afrekende met Amerikaanse demonen en tegelijk een lofzang bracht op de Amerikaanse ‘uitzonderlijkheid’ was net wat het (film)publiek nodig had. Ook al omdat Lucas zijn inspiratie niet zocht in de realiteit of in literatuur maar in een mix van avontuur, actie en fantasy.
STAR WARS: THE FORCE AWAKENS: BB-8 en Rey
De eerste trilogie sprak kinderen, adolescenten en jong volwassenen aan en dat is precies wat Disney (dat genoeg ‘force’ heeft om de reeks weer top of mind te maken) beoogt met de nieuwe start voor episodes 7, 8 en 9. In de uitstekende bonusdocumentaires van specialist Laurent Bouzereau op de Blu-ray (de commentaartrack is voor een speciale editie) wordt tijdens het productieproces het opzet duidelijk: het vertrouwde universum oproepen zonder een imitatie van het eerste drieluik te zijn.
En aangezien de gekende helden oud (Han), saai (Leia) en vermoeid (Luke) zijn moeten er nieuwe helden opstaan voor een volgende generatie fans. Helden van deze tijd; niet langer enkel blanke mannen maar gekleurde medemensen en sterke vrouwen. Tegelijk dient hun universum een fysieke, tastbare wereld te worden. Waarbij visuele effecten enkel gaten vullen (“terughoudendheid was het toverwoord”) en de vertrouwde visuele look en stijl streng bewaakt wordt door J.J. Abrams en een team oudgedienden.
STAR WARS: THE FORCE AWAKENS
Die vertrokken van enkele vragen. Hoe sterk is The Force nog? Blijft Star Wars relevant? Waarom nieuwe variaties van oude conflicten opvoeren? Na positieve antwoorden op de eerste twee vragen was het derde antwoord simpel: als nalatenschap voor een nieuwe generatie personages.
De nieuwe generatie acteurs geniet er van.“Ik zei toch dat je in Star Wars zat“ zegt Abrams wanneer acteur Boyega glundert bij het zien van de Millenium Falcon in Pinewood. Wanneer de fans de films al bevolken kan het niet meer stuk. De saga is weer vertrokken. De galaxy far, far away blijft ons na aan het hart liggen.
IVO DE KOCK
(Artikel verschenen in FILMMAGIE, n° 665, mei-juni 2016)
STAR WARS: EPISODE VII – THE FORCE AWAKENS: FILM: *** / EXTRA’S: ***; J.J.Abrams, USA 2015; 136′; met Harrison Ford, Mark Hamill, Carie Fischer, Adam Driver, Daisy Ridley, John Boyega; extra’s: documentaire, verwijderde scènes; dis. Disney.
STAR WARS: THE FORCE AWAKENS: Han Solo en Rey