ORSON WELLES

“Ik wil niet blijven horen dat Charles Dickens een klootzak was,” zegt Orson Welles (1915-1985) in MY LUNCHES WITH ORSON, “ik ben niet geïnteresseerd in de artiest maar in zijn werk”. Honderd jaar na zijn geboorte blijft Welles’ werk indruk maken. Parels zoals Citizen Kane, The Magnificent Ambersons, The Lady from Shanghai, Mr. Arkadin, Touch of Evil, Chimes at Midnight en F for Fake boeien nog altijd. Maar de legendarische Amerikaanse filmmaker blijft ook als mens fascineren. Daarom is het door Peter Biskind geredigeerde MY LUNCHES WITH ORSON interessant. Het beeld dat deze ‘gesprekken van Henry Jaglom en Orson Welles’ ophangen van de theater- en filmmaker situeert zich tussen dat van de oplichter gecreëerd in kritische biografieën en dat van genie zoals zijn fans hem portretteren.

Lees meer »

RIGHT NOW, WRONG THEN: Experimentele melancholische komedie van Hong Sangsoo

Voor de vijftiende keer organiseert Courtisane, van 23 tot 27 maart, een avontuurlijk filmfestival in Gent. Film is met zijn 120 levensjaren een relatief jonge kunstvorm; zeker in vergelijking met schilderkunst, theater en literatuur. Maar film evolueerde ook snel tot een massamedium wat leidde tot verstarde opvattingen en onpersoonlijke eenheidsworstcinema. Gelukkig zijn er nog initiatieven zoals Courtisane die tonen dat het anders kan en moet. Verandering mag dan niet eenvoudig zijn, het blijft mogelijk.

Lees meer »

CLOUD ATLAS: Onverfilmbaar of filmisch meesterwerk

“And now, the end is here; and so I face the final curtain,…” lijken p-books in koor te zingen nu de e-reader oprukt. Literatuur zou immers als een boekig medium ten dode zijn opgeschreven. Zou, want het einde van het papieren boek is al meermaals aangekondigd zonder dat die voorspelling uitkwam. En daar heeft het opnieuw alle schijn van. Het computer- en smartphone-scherm lijkt het boek immers juist populairder te maken terwijl de tsunami boekenverfilmingen literatuur opnieuw en sterk in beeld brengt bij een jong publiek. Literatuur wordt nog lang niet verbannen naar het museum en het papieren boek gaat helemaal nog niet de weg op van de (verdwenen) glazen melkfles.

Lees meer »

OZ THE GREAT AND POWERFUL

“Er zijn ergere misdaden dan het verbranden van boeken,” schreef Joseph Brodsky, “een daarvan is ze niet lezen”. Een andere misdaad lijkt wel boeken te verfilmen. Want bij elke filmadaptatie staan er drommen literatuurfans klaar om te beweren dat het boek aanzienlijk beter was. Maar “als kunst volmaakt is, dan is de wereld overbodig” wist Jorge Luis Borges. Alhoewel er een verschil is tussen het genieten van films en van literatuur draaien beiden rond het tijdelijk verlaten van de volwassenenwereld en het prikkelen van onze verbeelding.

Lees meer »

MILDRED PIERCE: De emotionele empathie van Todd Haynes

Toen I’m not there-regisseur Todd Haynes aankondigde dat hij Mildred Pierce voor de Amerikaanse betaalzender HBO ging omtoveren in een miniserie dacht iedereen aan een remake van Michael Curtizs Hollywood film noir uit 1945. Maar de Sirk-fan koos voor een trouwe adaptatie van de roman geschreven door James M. Cain en een reanimatie van een vaak uitgespuwd genre: het melodrama. “Het idee was om oude films, genres en onderwerpen te gebruiken om mensen te doen nadenken over hier en nu” stelt Haynes. Televisie blijkt geknipt voor de adapatie van “een door vrouwen gedreven verhaal” dat onze verbeelding prikkelt.

Lees meer »

BOVEN IS HET STIL

Vaak is het boek beter. Soms de film. Maar heel af en toe zijn het boek en de film elkaar waard. Dat is zo met ‘Boven is het stil’, waar de visuele taal van cineaste Nanouk Leopold en de literaire stijl van schrijver Gerbrand Bakker even krachtig en ingetogen zijn. Na een Gentse avant-première in de zomer van 2013 praatte Bakker over zijn bestseller, de verfilming, creatief droogstaan en… Quentin Tarantino!

Lees meer »

CLOUD ATLAS

De relatie tussen film en literatuur heeft een hoog liefde-haat gehalte. Film en literatuur kunnen moeilijk met maar toch ook amper zonder elkaar leven. Commercie, het contrast tussen hoge en lage kunst, het aan banden leggen of prikkelen van verbeelding, populariteit en obscuriteit, glamour en ernst; meningsverschillen ontaarden vaak in scheldpartijen. Zoals het een oud ruziënd koppel betaamt.

Lees meer »

FRENZY

Afred Hitchcock is dood. Al een tijdje: de Britse filmregisseur stierf in 1980. Zijn films blijken wel onsterfelijk. Via eerst televisie, later dvd en nu Blu-ray ontdekken steeds nieuwe generaties filmliefhebbers de sublieme suspensevoering, de donkere humor en het technisch meesterschap van Hitchcock. Tegelijk is ook de waardering voor Hitchcock toegenomen. Het predicaat vakman werd ingeruild voor het aureool van kunstenaar. “Met Hitchcock omgaan is zoals omspringen met Bach,” zegt zijn grootste fan Brian DePalma, “Hitchcock dacht praktisch elk cinematografisch idee uit dat ooit werd toegepast”.

Lees meer »

VERTIGO

Eerst was hij een vakman. Dan werd hij een auteur en een merk. Om na zijn fysieke verdwijnen te blijven leven als een begrip. De naam ‘Hitchcock’ en de term ‘Hitchcockiaans’ staan nog steeds voor hoogstaande ‘pure’ cinema, passie voor film en respect voor de kijker. Speciale dvd-edities van Rear Window, Vertigo en The Birds gunnen ons een blik achter de schermen. Maar de magie van de meester blijft.

Lees meer »

EXISTENZ

Hoe kan je organisaties beter laten functioneren? Door er het denken in terug te brengen luidt de stelling van Luc Peters. Beslist een uitdagend standpunt. Even opmerkelijk is zijn aanpak die erin bestaat via kunstvormen als film en literatuur de wereld van organisaties te openen en aspecten zoals identiteit, team-dynamiek en management te belichten. In ‘Cliché & organisatie. Denken met Deleuze & film’ fileert deze voormalige manager die filosofie én marketing studeerde andere boeken over organisaties. Maar hij introduceert vooral ook een heel eigen visie die hij staaft met de ideeën van baanbrekende filosofen (Deleuze, Heidegger, Sloterdijk) en de films van visionaire cineasten (de Coen Brothers, Cronenberg, Antonioni, Tarkovski).

Lees meer »