Interview: John MacLean over de moderne western Slow West
SLOW WEST: Coming-of-age western
John MacLeans Slow West is een laconiek frontier sprookje dat laveert tussen de klassieke en de revisionistische western. De tocht van een premiejager en een tiener door het Wilde Westen legt zowel een pijnlijke leerschool als een harde werkelijkheid bloot. “Er liep een grote verscheidenheid aan mensen rond in het Westen”, stelt de Britse cineast, “Chinese spoorarbeiders, Duitse veeboeren, Schotse schaaphoeders en Scandinavische winkeliers. Ik verwijs naar die realiteit maar knipoog ook naar Leone’s Once Upon a time in the West, Altmans Mc Cabe & Mrs Miller en Dead Man van Jarmusch”.
Er zijn filmprojecten die starten van een idee, verhaal of personage. En er zijn films die ontstaan omdat er zich een beeld nestelt in de geest van een regisseur. “Bij SLOW WEST begon alles met het beeld van twee cowboys in een graanveld,” zegt John MacLean, “dat riep vragen op: waarom staan ze daar? Want cowboys bevinden zich steeds in een natuurlijk landschap, nooit in een landschap met geteelde gewassen”. Het intrigerend beeld groeide uit tot een fascinerend debuut.
Volgens Clint Eastwood draagt samen met jazz enkel de western een ‘made in America’ stempel. Maar Hollywood maakt nog amper westerns.
JOHN MacLEAN: Het is veelzeggend dat Slow West een in Nieuw-Zeeland gedraaide Britse productie is. Vooral niet-Amerikaanse filmmakers zijn nog bezig met het genre. Het universele karakter van westernverhalen laat ons toe om mensen van over heel de wereld in dramatische situaties te plaatsen.
Persoonlijk hou ik van het feit dat je de western zo vlot met andere genres kan vermengen. Met melodrama, noir, horror of komedie; elke western is weer anders. Zo is Slow West een coming-of-age film én een western.
Je kan ook met de geschiedenis van het genre spelen. Tijdens het schrijven van het scenario bekeek ik westerns uit alle periodes. Van John Fords Iron Horse over klassiekers zoals Shane en High Noon tot Sam Peckinpahs films en jaren ’70 westerns zoals McCabe & Mrs Miller en Little Big Man.
Het viel me op dat er weinig verschil is tussen deze anti-westerns en de klassiekers. Elke western is zowel klassiek als revisionistisch. Al werd door de Vietnam-oorlog geweld wel realistischer en was er plots aandacht voor de impact van geweld.
Anthony Mann (Winchester ’73) en Sam Fuller (Run of the arrow) waren daar al in de fifties mee bezig maar Sam Peckinpahs The Wild Bunch is natuurlijk de ultieme geweldstudie. Verwees de dialoogzin “there’s only a few of us left” naar “there aren’t that many of us left” in Pat Garrett?
Niet bewust, maar wanneer je research doet blijven zaken vaak onbewust hangen. Toen ik SLOW WEST vertoonde in Los Angeles zei Katherine Haber, die meewerkte aan zeven Peckinpah films waaronder Pat Garrett and Billy the Kid, me “Sam zou genoten hebben van deze film”. Dat was fantastisch.
SLOW WEST: Young Americans
Waarom de titel Slow West?
Te oordelen aan de historische boeken die ik las ging het leven toen veel trager. Ik dacht ook aan de enorme afstanden die afgelegd moesten worden op paarden die niet galopperen. Maar ook de woordcombinatie sprak me aan, andere titels waren te poëtisch of te actiegericht.
De tocht verloopt traag maar de dood slaat wel snel toe.
Dat komt deels door de filmstijl en deels door mijn houding tegenover filmgeweld. Er loopt een fijne lijn tussen het tonen en het verheerlijken van geweld en die wil ik niet overschrijden. Ik heb problemen met muzikaal begeleide slowmotion shootouts die plezier verbinden met geweld. Peckinpah gebruikte ook slowmotion maar plakte er geen triomfantelijke soundtrack bij, de toon bij hem was grimmig terwijl het nu vaak jolig lijkt.
Door humor uit de actiescènes te weren vermijd je ook verheerlijking van geweld.
Ik gebruik humor zoals in het echte leven: de meest triestige momenten kunnen ook grappig zijn. Terwijl er in grappen vaak tragiek schuilt. Bij de winkeloverval van het Zweedse koppel zien Silas en Jay humor in de uit de hand gelopen confrontatie maar buiten ontdekken ze met de twee kinderen ook de bittere realiteit.
Ik wou geen valse heroïek: de good guys laten de kinderen in de steek terwijl de baddies ze meenemen. SLOW WEST is een sprookje maar eentje met realistische elementen en zonder zwart-wit clichés.
De personages zijn gewelddadig maar ook romantisch.
Jay is zo romantisch dat hij wil sterven voor liefde. Silas denkt pragmatisch maar ontdekt dat om te leven je risico’s moet nemen. Hij loopt tegen een kogel aan wanneer hij een risico neemt voor liefde, ook al kent hij de vrouw niet. Ik speel bewust met noties van romantiek en leven onder druk.
Maar ook met het contrast tussen een Europese klassenmaatschappij en de ongeordende chaos van de Nieuwe Wereld.
In de Britse samenleving bepaalt klasse hoe mensen naar elkaar kijken en hoe ze zich gedragen. Die houvast viel weg in Amerika. De gentleman duels maken plaats voor survival of the fittest, eer is minder belangrijk dan overlevingsdrift. Jay heeft een handboek bij zich waarin pioniers geadviseerd wordt hoe ze zich moeten gedragen.
Dat is gebaseerd op een authentiek boek, zowat de Lonely Planet van toen. Een heel praktische gids maar toch moet het contrast met de werkelijkheid groot geweest zijn. Jay hecht veel belang aan boeken maar maakt op zijn tocht kennis met het echte leven.
SLOW WEST: Genocide
Dit geeft aan dat Slow West een vanuit Europees perspectief vertelde western is.
Ik wou geen Amerikaans verhaal vertellen maar een fascinerende wereld bekijken vanuit het standpunt van een outsider. Kritisch en met verwondering. Daarom is het kader, die mooie open space, ook zo belangrijk in de actiescènes.
Vaak worden gevechten gesitueerd in duistere gebouwen of regenachtige straten maar ik wou focussen op het contrast tussen vredige, zonnige omgevingen en rauwe confrontaties. Op dat vlak zocht ik meer het gevoel dat ik krijg wanneer ik Amerika bezoek dan de emoties die opborrelen bij het bekijken van Amerikaanse westerns.
Bij westerns kijken we naar de filmsterren maar de cowboys die ik ontmoet in het echte Amerika kijken altijd naar de sterren in de lucht. De sky is massive en dat gevoel krijg ik te weinig in westerns. Dat weergeven interesseerde me meer dan verwijzen naar films.
Je draaide wel in Nieuw-Zeeland.
Dat had alles te maken met praktische overwegingen. De opnamen moesten gezien Michael Fassbenders agenda in november plaatsvinden en dan is het in Nieuw-Zeeland zomer. Ik ken Colorado vrij goed en tijdens de locatiejacht vond ik gelijkaardige landschappen.
Mensen associëren westernlandschappen vooral met Arizona en vergeten dat er in Colorado, Wyoming en Montana ook heel andere landschappen zijn. Daar vonden net de belangrijkste gebeurtenissen plaats. Het echte westernlandschap is groen en bosrijk.
Het onderliggende verhaal van Slow West is de dood van de native Americans.
Je moet al erg onwetend of van slechte wil zijn wanneer je het tragische lot van de Indianen niet wil zien. Die periode van de Amerikaanse geschiedenis is een aaneenschakeling van genocides.
Op zoveel verschillende wijzen: van het doden van de bizons over het afnemen van hun land tot hun bekering tot het christendom. Er is een volledige cultuur vernietigd en dat wilde ik meegeven als achtergrond.
Op het einde van de film spoel je terug naar alle doden die er gevallen zijn.
Het is een illustratie van het ‘men kent je aan het spoor van doden dat naar je leidt’ concept, het idee dat er een familie gevormd wordt die de moderne Amerikaanse familie zal zijn en dat die een gewelddadig verleden heeft.
Daarnaast is het ook een reactie op al die films waarin het neerschieten van mensen zonder gevolgen blijft. Ik vind dat er op het einde van de film respect moet zijn voor al wie stierf. Ongeacht of ze nu de held of de slechterik van het verhaal zijn.
“In a short time this will be a long time ago” zegt een personage. Een referentie naar het einde van een tijdperk gevoel van The Wild Bunch?
Ja, het geeft aan dat wetten en ordehandhaving eraan komen, dat ze beseffen dat dit leven ten einde loopt. Ik wou technologie en industrie er niet bij betrekken maar wel aangeven dat hun levenswijze gedoemd is. Zonder te nadrukkelijk een boodschap te willen brengen, kijkers zijn slim genoeg om de hints te vatten.
Tegelijk wou ik ook geen hyperrealistische film maken maar wel een sprookje waarin de dingen niet echt ‘echt’ zijn. Slow West is geen kitchen sink reality, het is een kampvuurverhaal. Een beetje zoals een kind dat zijn vader vraagt waarom hij Jay heet en de vader begint te vertellen “er was eens een jongen die Jay heette…’”.
IVO DE KOCK
FILM FEST GENT, 15 OKTOBER 2015
(Artikel verschenen in FILMMAGIE, n° 660, december 2015
SLOW WEST
I really like looking at and I believe this website got some really useful stuff on it!
Needed to write you this very small word to help thank you very much yet again with the superb tips you have shown on this website. This is so unbelievably open-handed with you to provide without restraint what exactly numerous people would have supplied for an electronic book to make some profit on their own, principally since you might well have tried it in the event you wanted. Those thoughts likewise worked to provide a great way to recognize that the rest have the same zeal the same as my very own to understand way more with regards to this problem. I think there are thousands of more pleasurable times up front for those who take a look at your website.
I intended to compose you a bit of note in order to give many thanks again considering the beautiful basics you’ve contributed above. It’s extremely generous of people like you giving easily all a few people could have advertised as an e-book in making some bucks for their own end, certainly considering that you could have done it if you considered necessary. The basics additionally acted as a easy way to understand that the rest have the same zeal the same as my very own to understand way more with regards to this problem. I think there are thousands of more pleasurable times up front for those who take a look at your website.