John MacLeans Slow West: melancholische coming of age western

jan 7, 2016   //   by Ivo De Kock   //   film, genre, western  //  No Comments
RIL - Slow West 6

SLOW WEST: A close shave

Westernhelden besteden veel tijd en aandacht aan zich (laten) wassen en scheren. Het laat de cowboy toe om zijn lichaam te tonen en na een tocht door de wildernis een rituele hergeboorte te ensceneren. Ook de Britse regisseur John MacLean weet dat deze rituelen er in klassieke westerns voor zorgen dat het lichaam van de protagonist wordt hersteld of een zodanige vorm krijgt dat het viriliteit uitstraalt. Getuige zijn melancholische coming of age western Slow West.

In een sleutelscène van John MacLeans debuutfilm Slow West geeft Far West routinier Silas tijdens een tegelijk dreigende en intieme scheerbeurt levenslessen aan de zestienjarige jongen uit de Schotse Hooglanden die hij door het woeste Colorado van de jaren 1870 gidst. Jay leert dat behalve actie ook de manier waarop het lichaam wordt voorgesteld een bewijs van volwassenheid en mannelijkheid vormt.

De western is een genre dat draait rond de vraag wat het betekent een man te zijn en MacLean grijpt dit aan om een tegelijk realistisch en romantisch coming of age-verhaal te vertellen. De cineast trok naar Nieuw-Zeeland om er de open spaces te vinden die in hun dreigende schoonheid naadloos aansluiten bij zowel de gevoelens van liefde en verlangen als de sfeer van gevaar en eenzaamheid die de protagonisten van dit westernsprookje in hun greep houden.

De zoektocht van de jonge melkmuil naar het meisje van zijn dromen wordt ook voor de vermoeide premiejager (die zijn metgezel waarschuwt “kick over any rock, and most likely a desperado would crawl out and knife you in the heart if there was a dollar in it”) een ontdekkingstocht. Silas vindt de romanticus in zichzelf terwijl Jay de kloof tussen droom en realiteit aan de lijve ervaart.

Hun avontuur loopt langs een spoor van doden (de cineast spoelt op het einde die ‘film’ terug om de impact van geweld tastbaar te maken) en kruist de levens van allerlei raadselachtige en exotische figuren. Er passeren Frans sprekende Afrikaanse muzikanten, een priester-huurmoordenaar, ex-militairen die op indianen jagen en wanhopige Zweedse winkelovervallers.

Een hut in een wuivend korenveld – een westernversie van Terrence Malicks Days of Heaven – vormt het eindstation van een vader-dochter tragedie die meer heeft van een ongeval dan van een misdaad. Het huis dat geen thuis kan worden is ook het dramatische eindpunt voor de (ersatz)vader-zoon relatie die begon als een handeltje (veiligheid in ruil voor geld) en via actie eindigt als een emotionele band.

De cowboys van John MacLean zijn outcasts, zwervers en wezen die in hun eenzaamheid en met hun donkere driften op bizarre wijze met elkaar verstrengeld geraken in een soort Wild West familie die op het punt staat te evolueren naar een samenleving. Het einde van een tijdperk gevoel dat Slow West zo melancholisch maakt verwijst naar de overgang van wildernis naar beschaving die er staat aan te komen.

Maar in een onderliggende laag vertelt deze vanuit Europees oogpunt gemaakte western ook het verhaal van de dood van de natives, de Indianen, en van de in bloed gedrenkte handen van de viriele cowboys tijdens de verovering van de frontier. De snel volwassen wordende Jay (die aanvankelijk denkt te zijn beland in “the land of hope and good weather”) neemt overal het boekje mee dat nieuwkomers adviseert hoe zich te gedragen maar beseft uiteindelijk dat het nutteloze ballast is.

Het land laat zich niet zomaar temmen, net zoals het hart zich niet laat overtuigen door extreme adoratie. Dromen zijn vluchtig en elke actie futiel in het licht van de eeuwigheid. “In a short time, this will be a long time ago krijgt Jay te horen. Voorbij maar niet vergeten. Met dank aan deze memorabele western die ons herinnert aan de hoogdagen van een genre dat geschiedenis schreef via meesterwerken van filmmakers zoals Raoul Walsh, John Ford, Howard Hawks, Budd Boetticher, Anthony Mann, Sam Peckinpah en Sergio Leone.

IVO DE KOCK

GENRE western
REGIE John MacLean

SCENARIO John MacLean

FOTOGRAFIE Robbie Ryan

MUZIEK Jed Kurzel

CAST Kodi Smit-McPhee (Jay), Michael Fassbender (Silas), Ben Mendelsohn (Payne), Caren Pistorius (Rose)

PRODUCTIE UK- Nieuw-Zeeland – 2015 – 84’

(Artikel verschenen in FILMMAGIE, n° 659, november 2015)

RIL - Slow West 3

SLOW WEST: Wanted dead or alive

Leave a comment